Hukuki yolun yolsuzluğa alet edilmesine örnek: sorumluluktan kaçmak için sermaye şirketi kurmayı tercih etmek

Yolsuzluk kamu sektörüne özgü bir kavram değildir. Özel sektörde de “yoldan çıkmış” ve bunu kazanç kapısı hâline getirmiş kimseler veya kurumlar vardır. Üstelik bunların bazılarına kanunlar sebep olmakta ve hatta bazılarına göre kanunlar bunu teşvik etmektedir. Özel sektördeki yolsuzluklar genellikle dolandırıcılık şeklinde karşımıza çıkar. Dolandırıcılığın bir tipi de ahlaki ve hukuki sorumluluktan, kanunlardaki fırsatları kullanarak ve bilinçli biçimde kaçmaktır. Piyasada, sorumluluktan kaçmak suretiyle yapılan dolandırıcılığın bir türü de limited ve anonim şirketler aracılığıyla ve bu şirket tipleri kötüye kullanılarak yürütülmektedir. Bu iki şirket türünün ortak tipik özelliği, şirketin borçlarından, ayrıca kefil olmuş değillerse, ortakların sorumlu olmamasıdır. Şirketin borcu ödeme kabiliyeti yoksa şirket tasfiye edilecek, sınırlı sorumluluk prensibi sebebiyle alacaklılar da “elleri böğürlerinde” kalakalacaklardır. Makalede bu hususa dair uygulamada rastlanan yolsuzluklar ve nedenleri özetlenmiştir. Çözüm olarak (i) gerekli görülen her durumda “perdenin kaldırılması ilkesi” denilen prensip yardımıyla, tüzel kişilik engeli kaldırılarak arkasındaki ortakların sorumluluğuna gidilmesinin sağlanması; (ii) sermaye şirketinin borç ödemekten aciz hâle gelmesi sürecinde alacaklıların haklarını korumaya yönelik olarak alınması gereken kanuni tedbirleri almayan ortaklar ve yöneticiler hakkında uygulanmayı bekleyen hukuki ve cezai müeyyidelerden piyasanın bilgilendirilmesi ve bunların uygulanmasının teşvik edilmesi; (iii) sermayenin şirket tüzel kişisi hâline gelmesi ile oluştuğu varsayılan ve adına sermaye şirketi denilen bu modern ve suni türün işe ve amaca uygunluğunun felsefi ve ahlaki olarak sorgulanması ve şirket tipi tercihlerinde “farkındalık” oluşturulması önerilmiştir.

Şirket Türleri ,

Sermaye Şirketi ,

Şahıs Şirketi ve Sermaye Şirketi Ayrımı ,

Şirket Borcundan Sorumluluk ,

Kanuna Karşı Hile ,

Perdenin Kaldırılması Teorisi ,

Types of Corporations ,

Stock Corporation ,

Difference Between Private Corporation and Stock Corporation ,

 Corruption is not specific to public sector. There are people and institutions that are out of control and aim to gain benefit in private sector as well. Besides, some of those corrupt practices are caused by laws, according to some people, even rules encourage them. In private sector, the kind of corruption we encounter is usually fraud. Other kind of corruption is to escape from ethical and legal responsibilities consciously by using legal opportunities. In market, another kind of fraud that is done by escaping from responsibility is implemented through limited and joint-stock corporations and misuse of them. The common feature of these two types of corporations is that the shareholders are not responsible for the debts of corporations besides if they are not guarantors. If the corporation is not able to pay the debts, it will be liquidated and, based on the limited responsible principle; creditors will end up with nothing. In this article, corruptions that are encountered in practice and the reasons behind them are summarized. The following recommendations are given as solutions: (I) based on the “lift the curtain principle”, the barrier of legal entity will be removed, thus; it will be possible to render the shareholders liable for their debts, (ii) informing the market about legal and criminal sanctions which will be implemented to shareholders and managers who did not fulfill their legal responsibilities in order to protect the rights of payees during the process of incapable of paying the debts of capital corporation and encouraging these kind of practices, (iii) questioning philosophical and ethical issues related to conformity of aim of this artificial and modern type of corporation called capital corporation which is assumed to be formed by transformation of capital to legal entity and creating awareness in preferences of type of corporations.

Responsibility of Corporation’ Debt ,

Fraud Against the Law ,

Theory of Lifting Curtain ,