Türkiye cumhuriyeti’nde tedavüle sürülen banknotların göstergebilimsel çözümlemesi

İnsan, doğumdan ölüme kadar pek çok görsel mesajla karşılaşır ve bu durum da görsel iletişimi oluşturur. Görsel öğeleri anlamlandırmak ve mesajların kodlarını çözmek göstergebilim ile mümkündür. Göstergebilim, gösterge dizgelerini inceleyen bir bilim dalıdır ve göstergelerin anlam evrenini çözümlemeyi amaçlar. Hukuki manâda resmi belge olan banknot, tek yönlü bir iletişim sağlamaktadır. Banknotlardaki görsel seçimine, çıkarıldığı dönemin ideolojisi ve iletilmek istenen mesaj etki eder. Bu durum aynı zamanda banknotların ulusal ve uluslararası bir iletişim aracı haline gelmesini sağlar. Bu araştırma, banknotlar üzerindeki göstergeleri yorumlayarak, görsellerin vermek istediği mesajı açıklamayı ve paranın bir iletişim aracı olarak kullanıldığını ortaya çıkarmayı amaçlamıştır Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze kadar 9 emisyon grubunda, 24 farklı değerde, 132 tertip banknot dolaşıma çıkarılmıştır. Bu araştırmada, her emisyondan en büyük ve en küçük banknotların ön ve arka yüzleri seçilerek göstergebilimsel olarak incelenmiş, dizisel ve dizimsel boyutları ve ideolojik yaklaşımları çözümlenmeye çalışılmıştır. İnceleme Peirce’nin ikinci üçlüğünde bulunan belirti, ikon ve simge sınıflandırmasına göre gerçekleştirilmiştir. İncelemede banknotların üzerindeki görsel göstergelerin taşıdığı mesajlar ve anlam evreni açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışma sonucunda banknotların üzerindeki göstergeler açığa çıkarılmış ve bu göstergeler yoluyla ulusal ve uluslararası iletişimin nasıl gerçekleştiği ortaya konulmuştur.

Görsel İletişim ,

Gösterge Bilim ,

Banknot ,

People encounter many visual messages from birth to death and this creates the visual communication. Exploring the meanings of these visual elements and decoding messages is possible with semiotics. Semiotics is a scientific way for studying sets of signs and it looks for decoding the meaningful universe of signs. In terms of legal sense, banknotes are official documents and they provide one-way communication. The visual choices in banknotes are effected by the ideology of the period they are produced in and the message which they are made to carry. This makes banknotes national and international communicational tools. This study aims to explain the messages constituted by visual items and to demonstrate that money has been used as a tool for communication by analyzing visual signs on banknotes. Since the foundation of the Turkish Republic, 132 reserves of banknotes have been put into circulation in 9 emission groups and 24 different values. In this study, the front and back facets of the biggest and smallest banknotes of each emmission were chosen for the semiotic analysis and the sequential and syntactic dimensions and ideological biases of the banknotes are examined. The semiotic analysis is carried out in accordance with the sign, icon and symbols classification of Pierce’s second triology. The analysis involves exploring and explaining the meaning universes and messages of the visual signs in banknotes. At the end of the study, the signs on banknotes and how the international communication is took place with the help of these signs are demonstrated.

Visual Communication, ,

Semiology, ,

Banknote ,