Pre-service teachers' motivation toward the environment

In this study, it is aimed to investigate the aptitude of pre-service preschool teachers’ motivation toward the environment that has great importance on children’s basic learning and every developmental field. Study’s target population include faculty of education preschool teaching undergraduate students of Akdeniz University in 2011-2012 academic year. Sampling consists of totally 219 pre-service preschool teachers from Akdeniz University. As a measuring instrument, personal information form, which is prepared by the researchers and Motivation Toward the Environment Scale.  Statistical methods, which are suitable for the features and structures of variables as parametric and non-parametric, are used for statistical analysis of the research. As a result of the research, gender and residential factors are not effective  on pre-service  teachers' motivation towards the environment,  but the factors of age and educational level were found to be effective.

Environmental Education ,

Motivation ,

Motivation TowardsThe Environment ,

Bir canlının yaşam ortamı olarak tanımlanan çevre, insan dâhil tüm canlıların sağlıklı bir yaşam sürdürebilmesi için iletişimde bulunduğu fiziki, biyolojik, ekonomik, sosyal ve kültürel ortamdır. Ekolojik dengeler üzerine kurulmuş olan canlı yaşamı, çevrede yaratılacak bir takım dengesizliklerden olumsuz yönde etkilenmektedir. Özellikle insanoğlunun doğayı bitmez tükenmez bir kaynak olarak görmesi ve gelişi güzel kullanması telafisi oldukça güç olan çevresel sorunlara yol açmaktadır (Gökdağ, 1994). Örneğin hava, su ve toprak her geçen gün artan oranlarda kirlenmektedir. Boon (2010)’un aktarımına göre azalan doğal kaynaklar ve bitki örtüsüne verilen zararlar da gün geçtikçe küresel bir tehdit haline dönüşmektedir. Bu nedenle, çevre sorunları ortaya çıkmadan önce çevre duyarlılığının geliştirilmesi ve çevre sorunlarının kontrol altına alınması gerekmektedir. Çevreye karşı duyarlılığın artırılmasının en etkili yolu; bireylerin ilgi alanları, motivasyonları ve ihtiyaçları doğrultusunda insan, kültür ve doğal çevre arasındaki ilişkiyi anlayabilme becerisini ve davranışını geliştiren (Grodzinska - Jurczak ve ark.  2006), çevresel sorunlara karşı farkındalık oluşturan, çevresel sorunlara çözüm üretici bireysel ya da grup olarak çalışabilecek bilgi, tutum, güdülenmişlik ve sorumluluğa sahip bireylerin yetiştirilmesidir (Braus ve Wood 1993, Aslan ve Doğru 2012).  Bireyler, erken dönemde yaşadığı çevreyi aracısız keşfetme ihtiyacında olduğundan kendisiyle ve doğayla yaşadığı olumlu deneyimleri, dünyayı değerlendiriş biçiminin temellerini oluşturacaktır. Bu bağlamda çevresel açıdan eğitimli bir öğretmen (UNESCO-UNEP 1990), çevreye karşı oluşturulacak değer, tutum ve eylemlerin sürdürülebilir sosyal ve çevresel ilişkilere dönüştürülmesinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu anlayışta yetiştirilen öğretmenler de bireyleri bilgiden bilince, duyarlılıktan davranışa uzanan bir bakış açısıyla yetiştirebilmelidir (Boon 2010, McDonald ve Dominguez 2010,  Tan 2009,  Kavruk 2002). Okulöncesi dönemde çocukların çevre tutumlarının oluşması, öğretmenlerinin çevre tutumlarıyla yakından ilintili olduğu düşünülmektedir. Bu kapsamda okul öncesi öğretmen adaylarının çevreye karşı motivasyon düzeylerinin belirlenmesi amacıyla bu çalışma yürütülmüştür.  Tarama modelinin kullanıldığı bu araştırmanın evrenini, 2012-2013 Eğitim öğretim yılında Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Öğretmenliği lisans programına devam eden 550 öğretmen adayı oluşturmuştur. Örnekleminin ise gönüllülük esasına göre   219 öğretmen adayı  dahil edilmiştir. Veri toplama aracı olarak, kişisel bilgi formu ve Sakarya (2010) tarafından Türkçeye uyarlanan Çevreye Karşı Motivasyon Ölçeği kullanılmıştır. Ölçeğin geçerlik güvenirlik Cronbach α iç tutarlılık katsayısı .87’dir. Araştırma verilerinin analizinde değişkenlerin yapısına ve verilerin özelliklerine uygun olacak şekilde parametrik ve parametrik olmayan istatistiksel yöntemler kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının demografik özelliklerine göre Çevreye Karşı Motivasyon Ölçeğinden aldıkları puanların aritmetik ortalamaları karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmada bağımsız değişkenin kategori sayısı iki olduğunda “t” testi; kategori sayısı ikiden fazla olduğu durumlarda ise “F” testi kullanılmıştır. F testinde manidar farklılık bulunduğunda, farkın kaynağını bulmak üzere çoklu karşılaştırma testlerinden Scheffe Testi (Büyüköztürk, 2006: 39) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda araştırmaya katılan öğretmen adaylarının Çevresel Motivasyon düzeylerinde cinsiyet ve yerleşim birimi faktörlerinin etkili olmadığı, ancak  yaş faktörünün, İçsel Motivasyon, Dışsal Motivasyon ve Motivasyonsuzluk olmak üzere her üç boyutunda da istatistiksel olarak anlamlı farklılık yarattığı saptanmıştır (Bkz Tablo 1). Araştırmadan elde edilen bir diğer bulgu da dördüncü sınıf öğretmen adaylarının çevreye karşı motivasyon düzeylerinin ikinci ve üçüncü sınıfa devam eden adaylara göre daha düşük olduğu yönündedir. Başka bir deyişle öğretmen adaylarının çevreye karşı motivasyonlarında cinsiyet ve yerleşim birimi faktörlerinin etkili olmadığı, yaş ve eğitim seviyesi faktörlerinin etkili olduğu saptanmıştır.

Çevre Eğitimi ,

Motivasyon ,

Çevreye Karşı Motivasyon ,