Avanos çömlekçiliğinde kaybolan bir değer: kara fırın

Anadolu'da yapılan arkeolojik çalışmalar seramik üretiminin Neolitik Çağ'da başladığına işaret etmektedir. Yapılan kazı çalışmaları sonucunda elde edilen kalıntı ve buluntular bu coğrafyada seramik kültürünün ileri bir düzeye ulaştığını göstermektedir. Ancak bu zengin kültürün çok azı günümüze kadar ulaşabilmiştir. Nevşehir iline bağlı Avanos ilçesi bu kültürü yansıtan, geleneksel çömlekçiliğin temsil edildiği en önemli üretim merkezlerinden biridir. Ancak halkın büyük bir kısmının seramik üretimi yaparak geçindiği Avanos'ta her geçen gün ekonomik nedenlerden seramik üretimi yapan atölyelerin bir bir kapandığı görülmektedir. Bu durumun önüne geçmek için, Avanos çömlekçiliğinin canlandırılmasına yönelik kurumsal ve bireysel çabalar olsa da, yeterli olamamaktadır. Dolayısıyla Avanos çömlekçiliği kaybolma tehlikesi içindedir. Avanos çömlekçilerinin artık çok azı, yaşadıkları bu bölgeden çıkardıkları killeri işleyerek kullanmakta, tepme tezgahlarda bölgeye özgü geleneksel formları şekillendirmektedir. Geleneksel bir fırın olan Kara Fırın'da ürünlerini pişirmekte ve yine kendi kültürünü yansıtan dekorları bu ürünlerin üzerine işlemektedir. Kara fırınlar yıllarca çömlekçiler tarafından yapılıp kullanılsa da, günümüzde sadece birkaç atölye bu fırınlarda pişirim yapmaktadır. Kara fırınlardan çıkan Allı- Güllü olarak yerel ağızda tabir edilen seramikler artık yok denecek kadar azdır. Ancak geleneksel Anadolu Çömlekçiliği'nde bir değer olan Kara fırının yok olmaması için bu fırınlar inşaa edilerek workshoplar yapılmalı ve gelecek nesle kültürel miras olarak aktarılmaktadır.

Avanos ,

Geleneksel Çömlekçilik ,

Kara Fırın ,

Yerel Ustalar ,

Archeological studies conducted in Anatolia demonstrate that the ceramic production started in Neolithic Period. Finding obtained in the excavations show that the ceramic culture reached an advanced level ion this geography. However, only small amount of this rich culture survived currently. Avanos District of the Nevşehir Province is an important production center reflecting this culture and representing the traditional pottery. However, due to economical reasons, workshops producing ceramic articles closed one by one. The precautions taken by individuals and local authorities to stop this trend and to boost the Avanos pottery could not be sufficient. Thus, Avanos pottery is in danger of being lost. Only small number of potters in Avanos use the clay obtained from the region to make potteries and use the pottery-shaping set-up rotated by foot, locally called as Tepme Tezgahı, for shaping traditional forms of ceramic articles. Black kiln, a traditional kiln used in firing of these ceramic pieces, is used to put decorations on the potteries reflecting these forms. Although black kilns have been constructed and used by potters for years, there are only few workshops are using this kiln for firing purposes. Ceramics produced in Black Kilns and locally called as Allı- Güllü, are rare. However, in order to prevent loosing this traditional Anatolian pottery value and transfer the knowledge to the next generations, black kilns should be constructed and workshops should be done.

Avanos, ,

Traditional Pottery, ,

Black Kiln, ,

Local Masters ,