Türkiye’de mevcut hükümet sisteminin niteliği ve rejimin başkanlık sistemine kaymasının getireceği tehdit ve tehlikeler

Bu çalışmada, 1961 Anayasası ve sonrasında hükümet sisteminde yaşanan değişikliklerin kapsamlı bir incelemesi yapılmakta ve 1982 Anayasasının kurmuş olduğu iki başlı sistem ile 21 Ekim referandumu ile kabul edilen anayasa değişikliğinin ortaya koyduğu çift meşruluk sisteminin yarattığı sorunlar karşılaştırmalı olarak ele alınmaktadır. Başkanlık sistemleri ve türevlerinin devasa sorunsalı olan çift meşruluğun en önemli sonucu bölünmüş çoğunluklar yaratması ve sistemin bu problemi aşmayı sağlayacak mekanizmalardan yoksun olması nedeniyle yüksek oranda çatışma potansiyeli içermesidir. Çoğunlukçu bir yapı ortaya koyan başkanlık sistemleri, Türkiye gibi derin biçimde bölünmüş toplum yapıları için uygun seçenek değildir Bu tür toplum yapılarında çoğunlukçu demokrasi mekanizmaları ve söylemleri yerine, ortaklıkçı, güç paylaşımına dayanan düzenlemelere ihtiyaç vardır. O nedenle Türkiye için doğru tercih 1982 Anayasasının ilk şeklindeki iki başlılık ya da 2007 değişikliği sonrasındaki çift meşruluk yerine 1961 Anayasasındaki saf parlamentarizmin benimsenmesinden başka bir şey değildir.

Başkanlık Sistemi ,

Çift Meşruluk ,

Parlamentarizm ,

This paper in a comparative perspective gives an overall analysis of the governmental system in Turkey in the constitutions of 1961 and 1982 considering the constitutional amendment of 2007 adopted with the referendum of October 21st. It was noticed that unlike the pure parliamentarizm of its precedent, the constitution of 1982 which has adopted a dual executive body transformed the system from single legitimacy to a dual legitimacy with the amendment of 2007. The most important result of dual legitimacy as an expansive problematic of presidential systems and its varieties is divided majorities that can not be healed through mechanisms designed to solve conflicts as in parliamentarism. Presidential systems manifesting a majoritarian form of government are not the right choice for deeply divided societies like Turkey. What such societies need is consociational, power sharing agreements instead of being satisfied with a bare majority rule. Therefore, the right choice for Turkey is adopting the pure parliamentarism as in the constitution of 1961, instead of dual executive body or the dual legitimacy of the constitution of 1982.

Presidential System, ,

Dual Legitimacy, ,

Parliamentarism ,