şeyhülislam mehmed esad efendi ve eşarîlik-mâturîdîlik ihtilafına ilişkin risalesi

İslam düşüncesinin gelişimine yaptıkları katkı açısından Eşarilik ve Mâturîdîlik diğer mezheplere nazaran müstesna bir konuma sahiptir. Dinî terimlerin oluşumunda, itikadî meselelerin içeriğinin ve ele alınış biçimlerinin şekillenmesinde, geçmişte ve günümüzde her iki mezhebin rolü büyüktür. Tarihsel süreçte iki mezhep arasındaki görüş ayrılıklarının ele alındığı çok sayıda ihtilaf metni oluş-turulmuştur. Eşarilik–Maturidilik İhtilafı Edebiyatı en büyük ilgiyi Osmanlılarda görmüş, özellikle XI./XVII. asırdan itibaren konuyla ilgili hacimli ya da küçük ölçekte çok sayıda eser kaleme alınmıştır. Geç dönem Osmanlı âlimlerinden ve şeyhülislamlarından olan Ebû İshakzâde Mehmed Esad b. İsmâil Efendi el-İstanbûlî'nin (ö.1166/1753) Risâle fî İhtilâfâti'l-Mâturîdî ve'l-Eş'arî isimli risalesi Eşarilik Maturidilik İhtilafı Edebiyatı kapsamında üretilen metinlerden birisidir. Bu makalede Meh-med Esad Efendinin hayatı ve risalesine ilişkin bilgiler verilmiş ve söz konusu risalenin günümüz Türkçesiyle transliterasyonu yapılmıştır.

Şeyhülislam Esad Efendi ,

Eş’arî ,

Mâturîdî ,

Osmanlı Sünniliği ,

With regard to their contrubition to the development of Islamic thought, Asharism and Maturidism have an exeptional place compared to the other schools. From past to present two schools have played important role in the formation of religious terms, in the shaping of the contents of doctrinal matters and the ways they are dealt with. In the course of time many texts of controversy in which the disagreements between the two schools were discussed were composed. The Asharite-Maturidite Literature of Disagreements drew attention mostly in the Ottomans and especially from the XIth/XVIIth century onward, large or small, many works on the matter were composed. The treatise entitled Risala fi Ikhtilafat al-Maturidi wa al-Ashari by Abu Ishaq-zade Mehmed Esad b. Ismail Efendi al-Istanbuli one of late period Ottoman scholars and shaykh al-Islams, is one of the texts produced within the scope of the Asharite-Maturidite Literature of Disagreements. In this article, various information is given about the life and the treatise of Mehmed Esad Efendi and the treatise is transliterated in Turkish.

Shaykh al-Islam Esad Efendi, ,

al-Ashari, ,

al-Maturidi, ,

Ottoman Sunnism ,