Ingiliz seyyahların günlüklerinde gümüşhane çevresi ve trabzon limanı’na ulaşan ticaret yolları 1840-1900

19. yüzyılın ikinci yarısında Karadeniz Bölgesi'ni araştıran ve büyük kısmı belli misyon altında Trabzon'a gelen İngiliz seyyahlar bir şekilde ya Gümüşhane'den geçmişler yada Gümüşhane'de bulunan antik kalıntı ve eserleri incelemişlerdir. Seyyahların hatıratları incelendiğinde yoğunlaştıkları temel konunun demografik yapı, coğrafi özellikler ve Osmanlı vatandaşı Hıristiyan uluslar ile Müslüman olmakla birlikte etnik olarak Türk kimliğinden ayrı düşünülen vatandaşlar olduğu görülmektedir. Seyyahların araştırma ve hatıralarının belli konulara, örneğin W. Eleroy Curtis'in Trabzon-Gümüşhane-Tahran-Tebriz kervan yoluna, Biliotti'nin Sadak antik buluntularına, Austen H. Layard'ın Gümüşhane'deki madenlere yoğunlaşmış olması tek elden görevlendirilerek Bölgeye gönderildikleri tezini güçlendirmektedir. Ayrıca yine bu dönemde Amerikalı ve daha sonrasında Rus Devlet görevlilerinin İngiliz ve Alman seyyahlar ile aynı güzergâh üzerinde araştırma ve gözlemler yaparak bunları raporlamaları Gümüşhane'den geçerek Trabzon Limanı'na ulaşan ticaret yollarının önemini ortaya koymaktadır. Bu çalışma kapsamında 1840-1900 yılları arasında Trabzon ve Gümüşhane hakkında bilgi veren İngiliz seyyahların hatıratları incelenecektir. Ele alınan dönemde Trabzon'dan başlayıp yine Trabzon'da biten iki yönlü olarak Gümüşhane üzerinden geçen ticaret yolları ile ilgili hatıratlar irdelenecek ve Gümüşhane şehrinin sosyo-ekonomik durumu ve demografik yapısı İngiliz Seyyahların bakış açısından ortaya çıkartılmaya çalışılacaktır.

Kervan Yolu ,

Antik Buluntu ,

Roma ,

Rusya ,

Deve ,

Gümüşhane Armudu ,

Toprak Dam ,

British travelers who came Black Sea and Trabzon area either way passed through Gümüşhane or arranged surveys in the antic sites of Gümüşhane. When their diaries searched it is seen that basic subjects travelers focused on are: demographic structure, surface morphology, Ottoman subject Christians and though they are Muslims other non-Turkish ethnic groups. Focusing on determined subjects for instance W. Eleroy Curtis in his diaries tackles with caravan route between Trabzon-Gümüşhane-Tahran-Tebriz, Billiotti tackles with Satak Satala antic settlement, Austen H. Layard tackles with mines in Gümüşhane prove the idea that travelers have been sent by an authority to explore these areas. Also, in this era American and Russian State Officials have surveyed and typed report on the same destinations with Germans and Englishmen. This case show us the importance of trade roads passing from Gumushane arriving to Port of Trabzon. This paper aims to search, diaries of British travelers between 1840-1900 related to and trade routes starting from Trabzon through Gümüşhane leading to their destinations. The demographic, socio-economic and geographic structure of Gümüşhane city also has been evaluated and unearthed by the view of said travelers. Kervan yolu, antik buluntu, Roma, Rusya, deve, Gümüşhane Armudu, toprak dam. American and Russian State Officials have surveyed and typed report on the same destinations with Germans and Englishmen. This case show us the importance of trade roads passing from Gumushane arriving to Port of Trabzon. This paper aims to search, diaries of British travelers between 1840-1900 related to and trade routes starting from Trabzon through Gümüşhane leading to their destinations. The demographic, socio-economic and geographic structure of Gümüşhane city also has been evaluated and unearthed by the view of said travelers.

Kervan Yolu, ,

Antik Buluntu, ,

Roma, ,

Rusya, ,

Deve, ,

Gümüşhane Armudu, ,

Toprak Dam ,