Avrupa seyyahların tasvirlerinde gümüşhane ve çevresi

Osmanlı coğrafyasının diğer bölgeleri gibi, Gümüshane ve çevresi de basta Almanlar olmak üzere birçok Avrupalı’nın alakasını fazlasıyla çekmistir. Gerek Gümüshane’nin Trabzon-Tebriz ticaret yolu üzerinde bulunması ve gerekse gümüs madeni yatakları bakımından zengin olması, buraya olan alakanın baslıca nedenleri olarak gösterilebilir. Bu çalısma kapsamında, Prusya’nın Trabzon Konsolosu Otto von Blau, H. Barth, Carl Ritter ve Kölnische Zeitung’un muhabiri olmak üzere sadece dört farklı seyyahın 1858-1896 yılları arasında yayımlamıs oldukları hatıratları ele alınmıstır. Adı geçen seyyahlar hâricinde Carl Ritter’nın bir çalısmasında belirttiği Đngiliz ve Fransız seyyahlar da aynı sekilde bölge hakkında izlenimlerini kaleme almıslardır. Makalemizde bunların da tespitlerine yer verilmistir. Hatıratlarda Gümüshane ve çevresinin coğrafî tasvirleri çok canlı bir sekilde yapılmaktadır. Bölgeden geçen ticaret yolunun oldukça dik, dar ve bakımsız olduğu; yol boyunca çesitli hanların ve hangarların bulunduğu; sehrin bir dağın dik yamacına ve kayalar arasına kurulduğu; sehrin hemen asağısında uzanan uzunca vadide meyve bahçelerinin yer aldığı belirtilmektedir. Yetistirilen baslıca meyveler arasında elma, armut, dut ve cevizdir. Gümüshane’nin gümüs maden ocaklarının halen isletilmesine rağmen, yeterince gelirin ve verimin sağlanamadığı ifade edilmektedir. Sehir merkezinde ve çevresinde meskûn olan ahali hakkında yazılanlara gelince, bunların ekserisinin Ermeni olduğu belirtilmektedir. Gerçekte buradaki Ermeni nüfus hiçbir zaman genel nüfusa göre yüzde bir veya ikiyi geçmemesine rağmen, seyyahların böylesine iddialarda bulunmalarının nedeni, tamamen siyasî ve dinî tarafgirlik olsa gerekir. Güzergâhta gördükleri Gümüshanelileri ise genel olarak, cömert ve iyi insanlar olarak tasvir etmektedirler

Gümüshane ,

Otto von Blau ,

Osmanlı ,

Gümüs Madeni ,

Elma ,

Armut ,

Kervan ,

Han ,

H.Barth ,

Carl Ritter ,

Kölnische Zeitung ,

Gümüshane and its environs,like in the other part of the empire, attracted attention of western travelers especially the Germans. Its geographical position in the transit route between Trabzon-Tebriz and the rich silver mines in this region were the main reasons of this attention. In this study, accounts of four traveler, Otto von Blau, the Prussian consul in Trabzon, H. Barth Carl Ritter and reporter of Kölnische Zeitung between 1858- 1896 were studied. In the accounts of these travelers, vivid description of Gümüshane and its environs, the position of the transit route in this region, khans and hangars are made. The location of the city and its appearance, orcharding activities in the city are the other topic of the travelers. The also emphasized on the silver mines in the region and the population of the city. According to their account, the most part of the population were the Armenian contrary to the real demographic knowledges.

Gümüshane, ,

Trabzon, ,

Otto von Blau, ,

H. Barth, ,

Carl Ritter, ,

Kölnische Zeitung, ,

Muslim, ,

Ottoman, ,

Armenian ,