Aristoteles ve ibn hazm’a göre kategoriai ve pros ti

Kategori, önermede yüklemi gösteren kavramdır. Aristoteles’in mantık üzerine yaptığı çalışmalarını içeren Organon adlı eserlerinin ilki kategoriler üzerinedir. Kategoriler varlığın en genel yüklemleridir. Ancak birinci kategorinin ana üyeleri, Aristoteles’in öğretisine göre hiçbir zaman gerçek anlamda yüklemler olmayıp özneler olan bireysel tözlerdir. Bireysel tözler tanımda zatın varlığını dikkate alan bir tanımı gerektirir. Bu bakış realizmin de temel hareket noktasıdır. İslam düşünce geleneğinde İbn Hazm Aristotelesçi düşüncenin önemli temsilcisidir. Aristoteles varlığın gerçekliği hakkındaki belirlemesini birinci töz tanımlamasıyla serd eder. Ona göre dış dünyanın hakiki kuşkusuz belirleyicidir. Birinci tözler nesne hakkında gerçek bilgiyi verirler. İbn Hazm da, İslam düşünce geleneği içinde ise Zahiri ekolün öncüsüdür. Zahiri ekol, nassların zahirine göre anlaşılması ve buna göre amel edilmesini ister. Bu yüzden hem nassın algılanan gerçekliği; hem de dış dünyanın hakikatinin doğru bilgisi için temel dayanaktır. Onun bu yaklaşımı doğrudan Aristoteles’in gerçekliği ifade eden birinci töz anlayışıyla ilişkilidir. İbn Hazm, varlık olmak bakımından varlığı kendi konusu bağlamında değerlendirir. Bu yüzden kategorilerin yerini ve sınırını tespit önemlidir. Buna göre kategorileri sağlıklı bir biçimde tanımlayabilmek için irdelemek ve kategorilerin fonksiyonunu tayin etmek gerekmektedir. Bu yüzden hem Aristoteles hem de İbn Hazm kategoriler bahsine eserlerinde önemli yer vermişlerdir. Bu makale her iki düşünürün konuyu ele alışlarını inceleyecek ve bir fikir edinme imkânı sunacaktır.

Aristoteles ,

Yüklem ,

Konu ,

Kategoriler ,

İbn Hazm ,

Tümel ,

Organon ,