Bileşik üretim sürecinde alan ekonomilerinin test edilmesi: hastane maliyet fonksiyonutahminine dayanan bir uygulama

Bazı üretim süreçlerinde birden çok girdi kullanılarak birden çok mal ve hizmet üretilebilmektedir. Bunun yanında, aynı girdinin değişik birimleri ile birden çok mal ve hizmetin üretilmesi de olanaklıdır. Bileşik üretim süreci olarak tanımlanan bu durumda çıktıların birlikte elde edilmesinin bir maliyet üstünlüğü yarattığı ileri sürülmektedir. Bu çalışmanın amacı ise, bileşik üretim sürecinde bir maliyet üstünlüğünün var olup olmadığını ortaya koyabilmek için bileşik üretimin yeterli koşulu olarak kabul edilen alan ekonomilerinin test edilmesidir. Bu amaçla, T.C. Sağlık Bakanlığı’na bağlı 84 il genel hastanesi için bir translog maliyet fonksiyonu tahmini yapılmaktadır. Çalışmada, bağımlı değişken olarak tanımlanan toplam değişken maliyet, işgücü ile ilaç-sarf malzemeleri harcamalarından oluşurken, hastane çıktısı olarak poliklinik, taburcu ve hasta günü sayıları kullanılmaktadır. Değişken girdi olarak ise personel ile ilaç ve sarf malzemeleri kullanılmaktadır. Çıktı çiftleri arasında yapılan hesaplamalara göre poliklinik ile taburcu çıktıları arasında alan ekonomileri bulunurken, poliklinik ile hasta günü arasında alan ekonomileri bulunamamıştır.

Çok ürünlü firma ,

Bileşik üretim ,

Translog maliyet fonksiyonu ,

Alan ekonomileri ,

Multiproduct firm ,

In some production processes, multiple products can be produced by using multiple inputs. At the same time, various portions of the very same input can be used to produce multiple products. It is argued in the literature that this joint production of goods and services can give rise a cost advantage for the firm. The aim of this paper is to test the economies of scope that is considered as a sufficient condition for joint production in order to see whether there is such a cost advantage. With this aim, a translog cost function for 84 hospitals governed by Ministry of Health, the Republic of Turkey is estimated. The dependent variable, the total variable cost, is defined as the total expenditure on labour, drugs-supplies. Hospital outputs are represented by the number of outpatient visits of discharged and of total patient days. The study uses personnel, drugs-supplies as variable inputs. Calculation carried out the output pairs reveals that economies of scope are present for outpatient visits and discharges. Hospitals do not seem to gain efficiencies from the joint production of outpatient visits an inpatient days.

Joint production ,

Translog cost function ,

Economies of scope ,