Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının bölgesel belirleyicileri üzerine bir eş bütünleşme analizi

Son yirmi bes yıldır dünya ekonomisini artan bir ivme ile sekillendiren küresel rekabet ve küresel entegrasyon süreci pek çok ülkenin ekonomik kalkınma politikaları konusundaki paradigmalarında degisime yol açmıstır. Bunların baslıcaları, serbest piyasa ekonomisi serbest dıs ticaret ve serbest sermaye hareketleridir. Dolayısıyla bu gelisim sürecinde üzerinde en fazla odaklanılan konu dogrudan yabancı sermaye yatırımları konusu olmustur. Bu nedenle günümüzün küresellesen dünyasında gerek sanayilesmis gerekse sanayilesmekte olan ülkeler dogrudan yabancı sermayeyi kendilerine çekebilmek için büyük çaba harcamaktadırlar. Bunun sebebi, gittigi ülkelerin makro ekonomik göstergeleri üzerinde olusturacagı olumlu etkilerdir. Ancak, dogrudan yabancı sermaye yatırımlarının belirleyicileri nelerdir? Çalısma, bu soruya Türkiye açısından açıklık getirmek için 1992-2003 dönemi baz alınarak dogrudan yabancı sermaye yatırımlarının bölgesel belirleyicilerinin (Location determinant) neler oldugunu belirlemeye yönelik VAR Modeli ve Esbütünlesme Analiziyle (Cointegration) bu durumu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu çalısmadan elde edilen sonuçlar yabancı yatırımlar ile Gayrisafi Yurtiçi Hasıla, Altyapı yatırımları ve Açıklık degiskenleri arasında pozitif faiz oranları, döviz kuru ve ücretler arasında ise negatif bir iliskinin varlıgını ortaya koymaktadır. Bu sonuçlar Türkiye’nin piyasa büyüklügü, altyapı ve ekonominin açıklık oranı gibi bölgesel avantajlara sahip olduguna isaret etmektedir.

Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ,

VAR Modeli Makro Ekonomik Göstergeler ,

Esbütünlesme Analizi ,

Within the last 25 years, accelaration in global competition and global integration have many countries to shift their economic development paradigms. These ara mainly-free market economy- free foreign trade and free capital movement. Therefore within this process foreign direct Investment (FDI) has become one of the most discussed subject area. For this reason, both developed economies and developing economies attempting to attract foreign direct investment to their countries. Since FDI have a positive influence over host economies macro economic indicators. Hovever the guestion is, what are the determinants of FDI ? This study aims to figure out location determination of FDI in Turkey, 1992:2003. In order to that, VAR Models and Co-Integration Analysis are conductud. The evidence from this study supports that there is positive relationship between foreign direct investment and market size, infrastructure, openness and there is negative relationship between foreign direct investment and interest rate, wage and exchange rate. These results say that Turkey has several location advangates such that market size, infrastructure and openness of the economy.

Foreign Direct Investment ,

VAR Models Macro Economic Indicators ,

Co-Integration Analysis ,