Türkiye -türk cumhuriyetleri dış ticaret ilişkilerine genel bir bakış

1991 yılında bagımsızlıklarını kazanan Türk Cumhuriyetleri dünya ile ekonomik baglar kurma arayısına girmislerdir. Bagımsızlıgına kavusan 12 ülkeden; kökü, dili, dini ve kültürü bir veya birbirine çok yakın bes ülkenin Türkiye’ye olan yakınlıgı farklıdır. Türk Cumhuriyetleri, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan’ın olusturdugu Türk Dili konusan bes ülkeden olusmaktadır. Bu ülkeler bagımsızlıktan sonraki sorunlarını, çesitli baglarının bulundugu Türkiye aracılıgıyla asmayı uygun görmüslerdir. Bu durum, Türkiye’yi diger ülkelere göre ayrıcalıklı bir konuma getirmistir. Türk Cumhuriyetleri sahip oldukları üretim imkânları ile ham petrol, dogal gaz ve endüstriyel hammaddelerin ihracatçısı iken, basta temel besin maddeleri olmak üzere tüketim mallarının ithalatçısı konumundadırlar. Türkiye ile ekonomileri, üretim yapıları, ihracat ve ithalat talepleri kıyaslandıgında büyük bir isbirligi potansiyeli bulundugu ve birbirlerini tamamladıkları görülmektedir. Türkiye sahip oldugu nitelikli insan gücü, teknolojik bilgi birikimi, uluslararası iliskilerdeki tecrübesiyle Türk Cumhuriyetlerine çesitli alanlarda fayda saglayacak yetkinliktedir. Çalısmada, ekonomilerini yeniden kurma, dünya ile ekonomik baglarını güçlendirme sürecindeki bes ülkenin bagımsızlıktan bugüne dönüsüm sürecinde (1994–2008) Türkiye ile dıs ticaretleri degerlendirilmeye çalısılmıstır. Türkiye ile ticari iliskilerin gelisimi, sektörlere göre ithalat ve ihracata iliskin zaman serileri yüzde dagılımlar ve indekslerle analiz edilmis, gelecekteki ticari iliskilerin daha düzgün ve problemsiz bir düzeyde gelismesi için öngörülerde bulunulmustur.

Türk Cumhuriyetleri ,

Türkiye ,

Dış Ticaret ,

Turkic Republics, which won their independence in 1991, has been seeking to establish economic links with the world. These Republics are Azerbaijan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan and Turkmenistan. Of the 12 countries that won their independence, these five countries, whose ethnic origin, language, religion and culture are very similar, has a unique relations with Turkey. They wanted to overcome various problems after their independence with the help of Turkey with which they had various links. This situation made Turkey a privileged country among others. While Turkic Republics are exporters of crude oil, natural gas and industrial raw materials, they import various consumption goods especially food. Compared to Turkey in terms of their production structures, export and import demands, it can be seen that Turkey and these countries complement each other and have a potential for a large trade volume. Turkey, with its qualified human resources, know-how level and experience in international relationships, has the competency for providing Turkic Republics with some advantages in various areas. In this study, foreign trade relations with Turkey of Turkic Republics, in the process of reestablishing their economies and their links with the world, in the transformation period starting from their independence to today have been evaluated. Development of trade relations has been analyzed via time series of exports and imports in different sectors, percent distributions and indices. Some suggestions were made regarding the development of future trade relations in a better and smooth way.

Turkic Republics ,

Turkey ,

Foreign Trade ,