Makale özeti ve diğer detaylar.
Bu çalısmada tarihi gelisim sürecinde bütçe sistemleri ve Orta Vadeli Harcama Sistemine dayalı Çok Yıllı Bütçeleme Sistemi teorisi incelenecektir. Bütçeleme sistemleri tarihi akıs içerisinde devlet yapısında meydana gelen paradigma degisimine baglı olarak degismis ve gelisim göstermistir. Tarihi süreçte bütçeler para, insan ve muhasebe gibi girdi kaynaklı hazırlanmaktaydı. Özellikle son yirmi yılda OECD ülkelerinde, çıktı odaklı olarak gelismeye baslamıstır. Orta vadeli harcama sistemi kamu harcamalarını ve gelirlerini çok yıllı perspektifte düzenleyerek uzun vadede kamu kesiminin alacagı pozisyonu taahhüt etmektedir. Bunun yanında kamu kesimini uygulamalarını düzenleyici ve politikalarının devamlılıgını saglayıcı bir fonksiyon icra etmektedir. Ayrıca kamu kesiminde kaynakların belirlenen önceliklere göre tahsisini kolaylastırmakta mali disiplinin saglanmasına katkı saglamaktadır. Bu sebeple çok yıllı bütçeleme bütçe sistemlerinde yasanan sorunların üstesinden gelebilmek için son yıllarda dünyada yaygın uygulama alanı bulmustur. Çok yıllı bütçeleme üç temel yapı üzerine kurulmustur. Birincisi, makroekonomik yapıyla tutarlı bir sekilde kamu harcamalarının yukarından asagıya dogru (top-down) dogru tahmin edilmesidir, 2kincisi, devam eden ve planlanan faaliyet ve projelerin maliyetlerinin asagıdan yukarıya dogru tahmin edilmesidir, Üçüncüsü, toplam kaynak ve maliyetlerin karsılastırılmasıdır.Çok yıllı bütçeleme ile mali disiplin, stratejik önceliklerin belirlenmesi ve kaynak tahsisinin buna uygun yapılması, sürdürülebilir makro ekonomik denge ve mali saydamlıgın saglanması hedeflenmistir, Ayrıca stratejik planlamayla birlikte yapılması planlanarak uzun vadeli bakıs açısının bütçelemeye yansıtılması öngörülmüstür.
In this article, budgeting system in the course of historical development and Multi Year Budgeting System based on the Middle Term Expenditure System will be evaluated. Budgeting systems have changed and improved with the paradigm changes that occurred in state structures in the historical course. The budgets had focused on incomes like money, human and accounting in the historical continuum. They have become output oriented in OECD countries in the last twenty years. Middle term expenditure system gives an undertaking about the position that will be taken by public sector in the long-term by organising the public expenditures and income with multiple year perspective. In addition to that it has a function to organise the practices and policies of public sector. Furthermore, it contributes to maintain fiscal discipline and facilitates allocation of resources according to priorities in the public sector. For these reasons, multi year budgeting gained popularity among budgeting systems in recent years as a tool to overcome problems. Multi year budgeting is based on three main structures. First, estimating public expenditures from top-down in consistency with macroeconomic structure. Secondly, estimating costs of ongoing and planned activities from top-down. Third, comparing total sources and costs. With multi year budgeting, it has been aimed to maintain fiscal discipline, determine strategic priorities and make resource allocation accordingly, maintain a sustainable macroeconomic balance and fiscal transparency. Besides it has been planned to reflect long-term view on budgeting by applying it with strategic planning.