Osmanli devleti ile senûsiyye tarikati arasindaki ilişkiler

On dokuzuncu yüzyıl Kuzey Afrika’sında ortaya çıkan son dönem tasavvuf akımlarından biri olarak Senûsiyye tarikatı, dinî, ilmî, içtimaî ve siyasî hayatta derin tesirler icra etmiş bir harekettir. Geleneksel tasavvuf anlayışının yanında modern dünyanın ortaya çıkardığı şartlar gereği toplumsal taleplere cevap veren bir tasavvuf çizgisini de benimsemiştir. Gerek teşkilat yapısı gerekse düşünce dünyası nedeniyle geniş taraftar kitlesi kazanan ve Osmanlı coğrafyasında varlık gösteren bir tarikat olarak tarikatın doğduğu Trablusgarb eyaletinin Osmanlı valileri tarikat şeyhleriyle doğrudan temas kurmuştur. Batının sömürge ve emperyal emellerine karşı şiddetli tavır gösteren, bir asra yakın bağımsızlık mücadelesine öncülük eden Senûsiyye, bölgedeki yerel yöneticiler, İstanbul’daki hilafet merkeziyle doğrudan temas kurmuş, Osmanlı devletinin ideallerine sadık kalmış, Osmanlı yetkilileri de tarikatın faaliyetlerine gereken ilgi ve desteği esirgememiştir. Makalemizde Senûsiyye meşayıhının Osmanlı yetkilileriyle gerçekleşen temaslarına, yardımlaşmalarına, haberleşmelerine, mektuplaşmalarına ve karşılıklı ziyaretleşmelerine yer vereceğiz.

Osmanlı ,

Senûsiyye ,

Libya ,

Kuzey Afrika ,

Tasavvuf ,

Tarikat ,

Sanusiyya order, one of the late sufi movements that emerged out in North Africa in 19th century, is a movement that has had profound effects on religious, scientific, social and political life. Besides the traditional conception of sufism It has also adopted a sufi route that meets social demands which came out due to the conditions posed by the modern world. As a result of both the organizational structure as well as the world of thought the Sanusiyya sect has gained an extensive number of followers in Ottoman land thus Ottoman Mayors of Tripolitania ,where the sect emerged out ,had direct contacts with the Sheikhs of sect. Sanusiyya has showed harsh attitude against colonial and imperial aims of the west and leaded independence struggle for almost one century. It has made direct contacts with the local administrators and the center of the Caliphate in İstanbul and stayed loyal to the ideals of the Ottoman State therefore Ottoman authorities showed necessary interest and support on the activities of the sect.In this article we will give place to mutual visits, letters correspondence and assistance between Senusiyye Sheiks, masters and Ottoman authorities.

Ottoman State, ,

Sanusiyya Order, ,

Libia, ,

North Africa, ,

Sufism ,