Konya’ya iskân edilen arap mülteciler (1920-1928)

Türkiye Cumhuriyeti'nin siyasi sınırları, Lozan Barış Antlaşması'nın imzalanması sonrasında tam olarak netleşmiştir. Osmanlı zamanında Anadolu'da yaşayan birçok insan, Osmanlı-Rus savaşları, Balkan savaşları, I. Dünya Savaşı ve akabinde yaşanan Türk Kurtuluş Savaşı esnasında hayatını kaybetmiştir. Bu durum Anadolu'da gerek siyasi gerek sosyal ve gerekse ekonomik yapının tamamen bozulmasına da neden olmuştur. Yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti ilk olarak bozulan bu yapıyı düzeltme çalışmalarına öncelik vermiştir. Askeri başarının ardından bozulan sosyo-ekonomik yapının düzenlenmesine çalışılmıştır. Aynı zamanda Türkiye ekonomisinin büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayalı olması iş gücüne duyulan ihtiyacı da ortaya çıkarmıştır. Bu amaçla Türkiye sınırları içinde nüfus artışına yönelik çeşitli politikalar geliştirildiği gibi Türkiye sınırları dışında kalan Türk ve Müslüman dünyasından gelenlere de kucak açılmıştır. Bu dönemde Balkanlar, Kafkaslar, Afganistan, Hindistan ve Arap coğrafyasından önemli ölçüde nüfus Türkiye Cumhuriyeti'ne gelmişti. Bu gelen nüfus Türkiye Cumhuriyet'inin değişik bölgelerine iskân edilmişlerdir. Bu çerçevede Konya ve yakın çevresine de Türk ve Müslüman coğrafyasından gelenler iskân edilmiştir. Bu dönemde iklim özellikleri, ulaşım durumu (tren yolunun olması), ekilebilir tarım arazilerinin geniş olması, uzun yıllar süren savaşlardan çok etkilenmemesi gibi sosyo-ekonomik şartlarının elverişli olması göçmenlerin Konya'yı tercih etmelerine neden olmuştur. Arap coğrafyasından 1923-1928 yılları arasında, başta Şam olmak üzere, Haleb, Bingazi, Medine, Trablusgarp, Beyrut, Hama gibi şehirlerden Türkiye'ye gelen göçmenler Konya İl Merkezi'nin değişik mahallelerine (Çifte Merdiven, Şems ve Tarla mahalleleri gibi) iskân edilmişlerdir. Bu çalışmada öncelikli olarak bu bölgelerden gelen göçmenleri tespit etmek için Ankara Başbakanlık Cumhuriyet Arşiv kayıtlarına başvurulmuştur. Cumhuriyet Arşivi'nde yer alan eski yazılı 16, 18, 24, 33 ve 39 numaralı muhacir kayıt defterleri ile muhacirlere verilen taşınmaz mal kayıtlarını içeren defterler incelenmiştir. Bu incelemeler sonucu Konya il merkezine Arap coğrafyasından gelen göçmenlerin geldikleri yerler, geliş tarihleri, sayıları, yerleştirildikleri yerler, göçmenlere verilen taşınmaz kayıtları gibi unsurlar ortaya konmuştur.

Göç ,

İskân ,

Mülteci ,

Meslek ,

Mülteci ,