E. husserl de noema ve noesis kavramları

Noema ve Noesis kavramları Husserl fenomenolojisinde önemli bir yere sahiptir. Bu kavramlar yönelimsellik kavramıyla çok yakından ilgilidir. Yönelimsel yaşantı kavramının analizi bize irreel-yönelimsel bir unsur olarak noesislerin, nesnenin düşünülen anlamı olan noemayı kendi içinde taşıdığını göstermektedir. Her noemaya merkezi bir anlam karşılık gelmektedir ve her türlü noematik anlam kendi içinde nesnel bir ilişkiye sahiptir. Noema kavramı bağlamında iki farklı "nesne" kavramı arasında bir ayrım yapmak gerekmektedir. Birincisi içerik olarak nesnenin kendi belirleniminin nasıllığı (noematik anlam), ikinci olarak nesnenin belirsiz fakat belirlenebilen bir tekillik olması. Yaşantı kavramının noesise yönelik olan gerçek analizinde bütün noesislerde bulunan iki farklı faktör karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan ilki yönelimsel olmayan, renk, tat lezzet duygulanımları gibi maddesel faktörler; ikincisi yönelimselliği içinde taşıyan ve maddeden alınan duygulanımlara mana veren ve onların üzerini örten anlam tabakasıyla ilgili unsurlardır. Yönelimsel yaşantıya ait bu iki unsur rasındaki karşılıklı ilişkiden anlam verme olgusu açığa çıkmaktadır. Böyle bir olguda yaşantıyla açığa çıkan nesnel noematik anlam yapılmış (konstituierte) bir anlam olarak karşımıza çıkar. Buna karşın noesisin buradaki işlevi, bir şeyin bilinci olarak, bilince ait çeşitliliği öyle bir şekilde (konstituierende) kurmaktır ki bu sayede bilinç çeşitlilikleriyle, tek ve bir bilince yönelik asli bilincin sentetik formlarını biraraya getirerek "nesnenin objektif birliği" açığa çıkabilsin. Noesisin işlevi kendi "anlam verici" yönüne, "tezsel" yapısına ve nesnenin varlıksal yapısına göre farklılık gösterir.

Noema ,

Noesis ,

Yönelimsellik ,

Bilinç ,

Nesne ,

Yaşantı ,

Fenomenoloji ,

Die Begriffe von Noema und Noesis spielen für die Husserls Phänomenologie eine zentrale Rolle. Sie sind auch eng verbunden mit dem Begriff der Intentionalität . Die Analyse des intentionalen Erlebnisses zeigt uns, daβ alle Noesen als irreel-intentionale Kompenente das Noema, den vermeinten gegenständlichen Sinn in sich tragen. Zu jedem Noema gehört ein zentraler Sinneskern. Jeder noematische Sinneskern hat in sich eine gegenständliche Beziehung. Es sind in noematischer Hinsicht zwei Gegenstandbegriffe zu unterscheiden. Erstens: Der Gegenstand im Wie seiner Bestimmtheiten als Inhalt (als noematischer Sinn). Zweitens: Der Gegenstand als unbestimmtes, aber bestimmbares Subjektum. Die sich auf die Noesen richtende reelle Analyse des Erlebnisses findet zwei Kompenenten aller Noesen. Erstens: Die nicht intentionale, stoffliche-hyletische (Empfündungsinhalte wie Farb-, Tastdaten und Lustempfindungen). Zweitens: Die das Spezifische der Intentionalität in sich tragende Kompenente, welche die sensuelle Hyle beseelt und sich als sinngebende Schicht über sie legt. Im Zusammenspiel dieser beiden Kompenenten des intentionalen Erlebnisses erfolgt die Sinngebung. Es ist die Funktion der Noesen, als konstutierende Mannigfaltigkeiten Bewusstsein von Etwas in der Weise zustande bringen, daβ sie sich kraft der synthetischen Urform des Bewusstseins zu einem Bewusstsein von einem und demselben zusammenschlieβen und so objektive Einheit der Gegenständlichkeit hervortreten lassen. Die Leistung der Noesen kann nach ihrer sinnbildenden (washaltigen) und nach ihrer thetischen auf die Seinssetzung des Gegenstandes abzielenden Seite unterschieden werden.

Noema, ,

Noesis, ,

Intentionalität, ,

Bewusstein, ,

Gegenstand, ,

Erlebnisse, ,

Phänomenologie ,