Haricilerin horasan maveraünnehir bölgesine geçiş süreci

İslam Mezhepleri Tarihi genel olarak değerlendirildiğinde Haricîlerin müdahil olduğu olayların beklenilenin aksi yönde tesirler gösterdiği görülür. Fakat onların ortaya attığı fikirler ile kısa bir zaman diliminde göstermiş oldukları faaliyetler, İslam düşünce tarihinde köklü fikirlerin gelişmesine sebep olmuştur. Haricîler, Horasan-Maveraünnehir bölgesine geçiş sürecinde çeşitli faaliyet göstermişlerdir. Bu faaliyetler, daha erken dönemde sona ermesi muhtemel olan Haricî hareketin bir süre daha devam etmesini sağlamıştır. Hariciler ilk olarak 38/658 yılındaki Nehrevan savaşında yenilgiye uğradıktan sonra doğuya kaçarak önce İran‟ın bazı bölgelerine, daha sonra Horasan‟a kadar ilerleyip faaliyet alanını genişlettiler. Bölgede Haricilerin varlığı Nafi b. el-Ezrak‟ın Basra‟yı terk ederek beraberindeki kalabalık bir grupla Ehvaz‟a çekilmesiyle başlamıştır. Katarî b. el-Fücâe ile Taberistan‟ı ele geçiren Hariciler daha sonra Kirman‟ın belli bölgelerinde hâkimiyet kurdular. Bölgedeki en önemli Harici faaliyetlerinden biri de Atiyye b. el-Esved‟in 72/791 yılından sonra Kirman‟ı ele geçirip burada kendi adına para bastırmasıdır. Hicri III. asrın ortalarından itibaren bölgede önemli bir Harici varlığından söz edilemez.

Hariciler ,

Horasan ,

Kirman ,

Maveraünnehr ,

Mezhepler Tarihi ,

When the history of Islamic sects is considered in general, it is observed that the events which Kharijites were involved in exhibit effects which are rather unexpected. Yet, the ideas that they put forward and the activities they performed in a short time caused the development of fundamental thoughts and ideas behind the history of Islamic thought. While moving to Khorasan and Transaxonnia territory, Kharijites got busy in various activities. These activities made the Khawarij movement continue for some more time, which was likely to come to an end earlier. Having been defeated for the first time in Nahrevan battle in 38/658, Kharijites withdrew eastwards to some areas in Iran. Then, they moved to Horasan and expanded their-activity range. After invading Tabaristan with Katarî b. al-Fujae, The Kharijites ruled in some areas of Kirman. One of the most important Kharijitesmovements in that area was Atiyya b. al-Asvad‟s invasion of Kirman after 72/791 and his coining money on his own behalf. There is no considerable Khawarij movement as of thethird/ninth century.

Kharijites, ,

Khorasan, ,

Kirman, ,

Transaxonnia territory, ,

Islamic Sects ,