Makale özeti ve diğer detaylar.
Cenknâmeler, XIII. yüzyıldan itibaren Anadolu kültür sahasında, devrin toplum yapısı, hayat tarzı ve dünya görüşüne uygun olarak, bu sahanın en hareketli dönemlerinden birinde, birer kültür kaynağı olarak birtakım tarihî gerçekleri içerisinde barındırmayı başaran, ideal insan tipini işleyerek toplumun karizmatik lider ve örnek insan arayışına cevap veren ve mezhebi taassup olmaksızın yaygın İslâmi anlayışla paralellik arz eden, toplumun ortak kültürü olan ve devrin aydınlarınca tercüme, adapte ve telif yoluyla kültürümüze kazandırılan eserlerdir. Cenknâmelerin yazılış amacı topluma, dinî-ahlaki, tarihî bilgi vererek insanları şuurlandırmaktır. İnsanın kendisine ve başkalarına karşı olan yükümlülüklerini yerine getirmek, güzel huylar edinip kötülüklerden kaçınmak gibi nasihatlerin işlendiği cenknâmelerdeki asıl amaç, topluma İslâmi bir ahlak sistemi öğütlemektir. Cenknâmeler ahlaki bilgilerin yanı sıra çeşitli örnekler ve insani davranış biçimleri ile öğüt tarzı ifadeler de taşımaktadır. Cenknâmelerde ilk üç halife sırasıyla Hz. Ebû Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman zikredilmektedir. Bu üç halife, Hz. Ali ile beraber cenklere katılmışlardır. Cenknâmelerde Şia'da olduğu gibi, Hz. Ebû Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman'a genel bir düşmanlık göze çarpmaz ve onlara lanet okunmaz.
Integrated into our culture through translations, adaptations and compilations by educated people, from 13th century and in the most active days of this area in Anatolian-culture region, in compatible with community structure, lifestyle and viewpoint of the era, being an answer to the society's seeking for charismatic leader and model by treating ideal person and managing to embody historical truths as the source of culture, and in parallel with the widespread Islamic insight without any communion, Canknama is a common-culture work of art. The primary aim of Canknama is to raise awareness by informing the society in religious moral and historical terms. The ultimate aim in Canknama which takes the subject; by avoiding evil by adopting good habits, carrying out the responsiblities one has towards others and himself/herself, is to suggest proper Islamic moral system. Canknama covers some humanistic case samples besides moral lessons in recomendation voice. Three caliphs that has been named in Canknamas are Hazrat Ebu Bekir, Hazrat Ömer and Hazrat Osman in order. These three caliphs joined battles with Hazrat Ali. In Canknama, no indication of hostility or curse towards Hazrat Ebu Bekir, Hazrat Ömer and Hazrat Osman has been detected like in Şia.