Alternatif gazzâlî epistemolojisi okumaları için bir deneme: toplumsal önkoşullu bir bağlamda ‘cedel’ ve ‘keşf’in anlamı

Bu çalışmada Gazzâlî‟nin bir takım metinlerinde kendini gösteren bir ayrımın tartışılmasına dikkat çekmek amaçlanmaktadır. Bu bakış açısına göre hakikati bilmenin yolu akıl değildir; çünkü akıl için her şey eşit ölçüde mümkündür. Hakikati bilmenin tek yolu insana verilen keşiftir. Bu ayrım, hakikat yolundaki aklın işlevsel yorumlanmasına neden olmaktadır. Yaşam ile akıl arasındaki uyuşmazlıkları gidermenin yolunu bulamayan aklın üzerinde bir idrak yolunun bulunduğunu söyleyerek Gazzâlî, akla karşı çıkmış olmamaktadır, bilakis daha nesnel bir olanağı soruşturmaktadır. Çağdaş felsefeden verilen örneklerle bunu daha anlaşılır kılmak mümkün görünmektedir. Bu durum, modern Gazzâlî okumalarında bir devrim yaratacak nitelikte önemlidir. Böylece Gazzâlî işlevsel akılla ortak bilgiyi, hakikatle keşfi birbirine bağlamakta, ayrıca bilgiyi toplumsal alana, hakikati ise kişiye mal etmektedir.

Gazzâlî ,

Felsefe ,

Kelâm ,

Akıl ,

Bilgi ,

Hakikat ,

In this study, a distinction that shows itself especially in several texts of al-Ghazzâlî is argued. According to this, the way of knowing truth is not reason because for the reason everything is equally possible. The sole way to understand the truth is revelation which is given to human being. The distinction causes functional interpretation of reason that is in the path of truth. Saying that there is another perception way above reason which cannot find a way for solving incompatibility between the reason and the life, al-Ghazzâlî does not oppose to reason, but rather investigates a more objective opportunity. By remembering the examples of contemporary philosophy, it seems possible to make it more understandable. This situation is very revolutionary for modern readings of al-Ghazzâlî. Thus al-Ghazzâlî connects functional reason to knowledge and truth to divination. Also he makes exclusive the knowledge to public sphere and leaves truth to person.

al-Ghazzâlî, ,

Philosophy, ,

Theology, ,

Reason, ,

Knowledge, ,

Truth ,