Makale özeti ve diğer detaylar.
Çok geniş bir coğrafyada, oldukça değişik kültürler, medeniyetler, toplumlar, bü-yük dinî sitemler ile temasa gelmiş ve oldukça köklü sosyo-kültürel değişim olgu ve süreç-lerine maruz kalmış bulunan Türklerin tarihi son derecede zengin tecrübe ve kültür mirası-na sahiptir. Osmanlı tarihi bir çok bakımlardan bütünüyle bir önem arz etmekte, bu bakım-dan da onun bilimsel incelenmesi sadece geçmiş dönemler için değil fakat güncel so-runların çözümüne de ışık tutabilecek bir mahiyeti haiz görünmektedir. Bu bağlamda, erken Osmanlı dönemi toplumsal yapısının incelenmesi, Osmanlı toplumunda geleneksel ve klâ-sik sosyo-kültürel yapının ana çerçevesinin şekillenmesi ve orada dinin yeri ve işlevlerinin anlaşılması bakımından kanaatimizce ayrı bir önem taşımaktadır. Osmanlı sosyo-kültürel sistemi tüm gelenekçi ve hattâ statik eğilimlerine rağmen tamamen kapalı ve durağan da ol-mayıp; tersine belli bir ölçüde dinamiktir ve çağının gelişen şartlarına başarı ile uyum sağ-layabilmektedir. Dinî değer sistemi giyim-kuşamdan mezar taşına kadar sosyo-kültürel hayatın görünür tüm alanlarında kendini hissettirmiştir. Osmanlıda İslâm, monolitik ve bütünleşmiş bir inanç ve uygulamalar toplamından ibaret olmak yerine karmaşık, hetorojen ve değişim halindeki bir olgudur ve onun dinî-toplumsal bir olgu ve süreç olarak değişik tezahürlerinin, Osmanlı toplumunun değişik veçheleri ile yakından ilişkisi olduğu görül-mektedir.