Xix.yüzyılda ermeni milliyetçiliğinin doğuşunda misyonerlik faaliyetlerinin rolü: kayseri örneği

Osmanl İmparatorluğu sınırları içerisinde çeşitli etnik ve dini unsurlar, asırlar boyunca huzur içerisinde birlikte yaşamışlardır. Avrupalıların Osmanl İmparatorluğu içerisinde nüfuz kazanma politikalarının en önemli uzantılarından biri olan misyonerlik faaliyetleri sonucunda bu tür faaliyetlere hedef olan grupların başında gelen Ermeni cemaati üç ayrı cemaate bölünmüştür. Avrupalılar, kendi icatları olan milliyetçilik fikri aracılığıyla dini mensubiyet prensibine göre tanzim edilen bu çeşitli topluluklara mensup bireylere yeni bir kimlik kazandırmak suretiyle bunları bu yeni prensip altında yeniden birleştirme hedefine yönelmişlerdir. Bu araştırmadaki amaç, somut bir örnekten hareketle 19. yüzyılda Hıristiyan misyonerlerin Ermeni topluluğu içerisinde yürüttükleri dini ve eğitimsel faaliyetler sonucunda bu topluluğun parçalanması ve daha sonra bu çeşitli topluluklara mensup bireyleri yeniden birleştirmek üzere uygulamaya konulan millî bilinç fikrinin oluşum sürecini ortaya koymaktır. Çoğunun anadili Türkçe olan Kayseri Ermenilerinin incelenmesi, Osmanlı devletinin son zamanlarında din=millet ilişkisinin nasıl ırk=millet denklemine dönüştüğünü daha açık bir biçimde ortaya koyacaktır.

 

Osmanlı İmparatorluğu ,

Kayseri ,

Ermeni Cemaati ,

Dini Mensubiyet ,

Milliyetçilik ,

Misyonerlik ,

Ottoman Empire ,

Kayseri ,

Armenian Community ,

During centuries different ethnic and religious groups have coexisted at peace within the borderlines of the Ottoman Empire. As a consequence of the missionary activities which was one of the most important political infiltration means used by European powers against the Ottoman Empire, the Armenian community becoming the main target of these activities was divided into three distinct communities. By means of nationalism which is their invention Europeans inoculated a new identity to individuals belonging to these communities organized according to the principle of religious affiliation and aimed to assemble them under the new principle. The aim of this essay is to clarify the genesis process of the idea of national consciousness effectuated to reassemble people divided in the consequence of the religious and educational activities of the Christian missionaries within the Armenian community. The study of the Armenians of Kayseri who for the most part spoke Turkish as their mother tongue will show more clearly how in the last period of the Ottoman Empire the equation: religion=nationality became: ethnic group=nationality.

Religious Affiliation ,

Nationalism ,

Christian Missions ,