Ağız araştırmalarında bilişim teknolojilerinin kullanılması ve ağız tezleri için yenilik önerileri

Ağız araştırmaları, dil bilimi alanında en zor çalışmaların yapıldığı bir alt alandır. Derleme tekniklerinin bilinmesi, metin derlenecek yer ve kişilerin tespiti, araçların temini, metnin derlenmesi, bant kayıtlarının çözümlenmesi ve transkripsiyonunun yapılarak metnin oluşturulması, metnin gramer ve incelemesinin yazılması, sözlük ve indeksinin oluşturulması …gibi çok çeşitli çalışmaları içine alan ağız araştırmalarının pek çok zorluğu vardır. Coğrafya atlasının önemi ne kadar ise, dil atlasının önemi de o kadardır. Türkiye’de henüz bir ağız atlası yapılmamıştır. Pek çok yöre ile ilgili bir hayli ağız çalışması yapılmış olmasına rağmen, farklı teknik ve yöntemlerin uygulanması, yapılan çalışmaların iletişim ve bilişim teknolojilerindeki gelişmelere uygun olarak güncellenememesi yüzünden, bu çalışmalardan istifade imkânı da kısıtlı kalmaktadır. Bilişim ve iletişim teknolojilerinin gelişim hızına, ağız araştırmalarında yapılan çalışmalar ayak uyduramamaktadır. Yapılan çalışmalar arasında metot ve teknik yönünden farklılıklar mevcuttur. Ağız araştırmaları için, disiplin içi bir ortaklıktan söz etmek mümkün olmadığı gibi disiplinler arası bir ortaklıktan da söz edilmesi imkânsızdır. Ağız araştırmaları alanında yeni yaklaşımlara ve güncel teknolojik donanımlara ihtiyaç vardır. Hareket noktası olarak ele aldığımız tezin derleme, çözümleme ve yazımı sırasında bilgisayar teknolojisinin imkânlarından azamî ölçüde yararlanılmıştır. İlk kez bu çalışmayla bant kayıtları MP3 formatında bilgisayar ortamına aktarılarak ses kayıtlarının müzik programları ile çalışması sağlanmıştır. Böylece çözümlemeyi ve dinlemeyi aynı ortamda gerçekleştirmek mümkün olmuş, teknolojik gelişmelere uyarlanabilir bant kayıtları elde edilerek bu alanda çalışanların hizmetine sunulmuştur. Bu makalede ağız araştırmalarındaki güncel sorunlar ele alınarak; “ Sakarya İli Ağızları ” isimli doktora tezi örneğinden hareketle tespit edilen sorunlar ve yapılması gerekenlerle ilgili yeni öneriler sunulacaktır.

Ağız Araştırmaları İletişim ,

Bilişim Teknolojisi Güncelleme ,

Sakarya İli Ağızları ,

Dialectology is a field of linguistics whose research is rather complex. Knowledge in various areas such as contacting people, arranging appointments, selecting people for interviews, obtaining appliances, tape recording, analysis, evaluation, transcription of recorded material and writing articles including their dictionary and index is needed. The linguistic atlas is as important as a geographical map. However, there is no linguistic atlas of the Turkish language yet. Although there have been quite a few investigations in dialect in many regions of Turkey the results can hardly be used nowadays as of their differing methods of research and technical incorporations which are not updated for current data processing and communication technologies. Furthermore, investigations in dialectology cannot be attuned to the speed of progress of data processing and communication technology. There are differences between the studies themselves as far as applied methods and techniques are concerned. As one cannot talk about innerdisciplinary associations in dialectology, it is also impossible to talk about interdisciplinary associations. Obviously, new approaches and current technical hardware in the field of dialectical research are needed. During the collection of the material, the analysis of the recordings, the transcription and the writing of the thesis great advantage of possibilities of the data processing technology was taken. For the first time tape recordings were transferred to a computer in the MP3 format and could be examined with the help of music programmes. Thus, listening to recordings and analysing them can now happen at the same time. Besides, the recordings can also be adapted to current technological developments and be used for further research. In consideration of current problems in dialectical research and referring to findings of the doctoral thesis “Sakarya Ili Agizlari” this article presents new ideas for further actions in the field of dialectology.

Dialectical Research ,

Dialectology Data Processing and Communication ,

Technology Update Accent of Town of Sakarya ,