Makale özeti ve diğer detaylar.
Sovyet Rusya Maarif Komiserliğinin daveti üzerine bir Türk eğitimciler grubu 1936 yõlõnda Rusya’ya gitmiştir. Bu yazõya konu olan Sovyet Rusya’da Yüksek Tahsil ve İlim Hayatõ Hakkõnda Rapor bu seyahate katõlan Prof Dr. Hõfzõ Veldet Velidedeoğlu tarafõndan hazõrlanmõş ve zamanõn Milli Eğitim Bakanlõğõ Yüksek Öğretim Genel Müdürü Cevat Dursunoğlu’na gönderilmiştir. Bu seyahat sonunda hazõrlanan Sovyet Rusya’da İlköğretim ve Eğitim İşleri Hakkõnda Rapor , Kültür Bakanlõğõ Dergisi’nin Ocak 1937, 20-1 Sayõsõnda yayõnlanmõştõr. 1930’lu yõllarda Sovyet Rusya’da yüksek öğretim kurumlarõ; üniversiteler, yüksek teknik okullar, yüksek sosyal bilimler okullarõ ve pedagoji enstitüleri olmak üzere dört grupta örgütlenmişlerdir. Bu yüksek öğretim kurumlarõ; sadece Maarif Komiserliğine değil, çeşitli komiserliklere bağlõdõrlar. Teşkilat bakõmõndan bu çeşitliliğe rağmen, bütün yüksek öğretim kurumlarõnõn programlarõ arasõnda kuvvetli birlik ve ahenk vardõr. Yüksek öğretim kurumlarõnda bilimsel ve mesleki öğretim ve araştõrma yanõnda rejimin yerleşmesi için komünist eğitim de temel gö- revlerden biri olarak kabul edilmiştir. Öğrencilere Marksizm ve Leninizmi aşõlamak için Felsefe ve Ekonomi, bütün fakülte ve yüksek okullarõn programlarõna ortak zorunlu dersler olarak konulmuştur. Bu raporda özellikle bizi ilgilendiren Pedagoji Enstitüleri, Sovyet Rusya’da orta öğretim kurumlarõna öğretmen yetiştirmektedirler. Pedagoji Enstitüleri, Türkiye’de Yüksek Öğretmen Okullarõna benzemektedirler ve üniversiter bir karaktere sahiptirler. Sovyet Rusya’da İlköğretim ve Eğitim İşleri Hakkõnda Raporda bizi özellikle ilgilendiren Pedagoji Teknikumlarõ, Sovyet Rusya’da ilkokullara öğretmen yetiştirmektedirler. Pedagoji Teknikumlarõ, Türkiye’de İlköğretmen Okullarõ- na benzemektedirler ve köy ve şehir ayõrõmõ yapmadan, bütün ilkokullara öğretmen yetiştirmektedirler. Gerek Pedagoji Enstitüleri, gerekse Pedagoji Teknikumlarõ ile Köy Enstitüleri arasõnda hiçbir benzerlik yoktur.