Demokratik açılım konusunun yazılı basın tarafından yansıtılan söylemleri üzerine bir inceleme

Demokratik açılım konusu kamuoyuna yansıdığı andan itibaren siyasal partiler ve sivil toplum örgütleri başta olmak üzere toplumun her kesiminden farklı sesler yükselmiştir. Bu arada konunun medyada ele alınması ve kamuoyuna aktarılmasında ise medya kuruluşları arasında söylem farklılıkları göze çarpmıştır. Bunun temel nedeni olarak medyanın toplumsal olayları sadece kamuoyuna yansıtmakla kalmayan, aynı zamanda toplumsal güç/iktidarı da inşa eden bir özelliğe sahip olması gösterilebilir. Söylem terimi çok basit bir ifade ile kullanılan dil ve dil pratiği şeklinde tanımlanabilir. Medya aracılığı ile egemen söylemlerin nasıl kurulduğunu anlamak için haberde kullanılan dilin incelenmesi gerekir. Ancak günümüz gazetecilik pratiklerine baktığımızda bu günlük dilin haber metinlerinin üretilmesi sürecinde farklı dilsel kodlama biçimleri aracılığı ile gerçekleştirildiği görülmektedir. Her gazetenin habere ilişkin yazı ve fotoğrafları sayfaya yerleştirme biçimi, yazı karakterlerinin büyüklüğü, kullanılan başlıklar, alt başlıklar, ara yazılarda seçilen kelimeler haber diline hâkim olan egemen söylemin oluşmasına söz konusu bu kodlar aracılığı ile katkıda bulunmaktadır. Radikal, Sabah ve Ortadoğu gazetelerinde ‘demokratik açılım’ konusu hakkında aktörlerin ne söylediğini, ön kabullerin ve değerlerin kamuoyuna nasıl yansıtıldığını gösteren haberlerin kodlarını ve metinlerini nitel bir araştırma yöntemi olan ‘söylem analizi’ ile çözümlemeyi amaçlayan bu çalışmada haber kaynaklarının ne olduğu, haber başlıkları ve haberde yer alan aktörlerin nasıl temsil edildiği ve onlar hakkında ne söylendiği incelenmiş ve araştırma sonucunda medyanın toplumdaki farklı görüşleri dengeli bir biçimde sayfalarına taşıyamadığı, araştırmaya konu olan her üç gazetede de sahiplik yapısının, ideolojik görüşlerin, ulusal çıkarların, sosyo-ekonomik kaygıların ve iktidar ilişkilerinin (iktidara yakınlık/uzaklık) haberlerin seçilmesi, tasarlanması ve sunulması aşamalarında etkili olduğu açıkça karşımıza çıkmıştır.

demokratik açılım ,

Söylem ,

Eleştirel söylem analizi ,

Temsil ,

Democratic evolution ,

When the Democratic evolution issue was opened to public opinion, many different voices were heard: from political parties, non-governmental organizations, and other parts of the society. Along the way, differences in discourse among various media organizations were observed in the manner in which the issue was covered and presented to the public. The social intensity/competence building attribution of the media can be seen as the basic reason for these differences. The terms of discourse can be described as language and practice of language. It is necessary to investigate the language of news in order to understand how the dominant discourse was created by the media. Nevertheless, when we look at today’s journalism practices we see that this daily language of the news has been made by different linguistic codes: mis-en-page, fond of letters, titles, subtitles, and words in the subtext of every journal help to create the dominant linguistic style of news discourse. In this paper, we have researched the discourse styles of the actors of the Democratic evolution by using a critical discourse analysis technique in the Radikal, Sabah and Ortadoğu newspapers and by looking at how the pre-acknowledgements were presented to the public. As a result, we have noted that these media outlets have not transferred the different ideas to their pages. The reason for this may have occurred due to the ownership of the newspapers, ideological ideas, national benefits, social and economic apprehensions, and political power relationships, all of which are instrumental in the selection, design and presentation of the news.

Discourse ,

Critical discourse analysis ,

Representation ,