Savur geleneksel kent dokusu ile sosyal yapı ilişkisi üzerine bir inceleme

Mardin iline bağlı bir ilçe olan Savur, il merkezine 47 km. uzaklıktadır. Yerleşim düzeni, mimarisi başta olmak üzere birçok yönden Mardin’le benzerlik göstermektedir (Yaşayan Tarih Mardin, 2000). İlçenin kent dokusu, karşılıklı iki tepenin çevresindeki yerleşim alanından oluşmaktadır. Topografyaya göre biçimlenmiş sokaklar, çarşı, meydan, sosyal ve kamu yapıları, konaklar, evler geleneksel yerleşim düzeninin özgün değerlerini yansıtmaktadır. Bölgenin coğrafik özellikleri ile aşiret sistemine dayanan toplumsal yaşam, kentin biçimlenmesindeki en önemli iki etmendir. Günümüzde de varlığını hissettiren bu etmenler, kentsel ve kültürel sürekliliğin ana dayanağıdır. Geleneksel kent dokusu içindeki konaklar ve evler topografya, malzeme, yapım tekniği, kültürel değerler gibi bölgesel etkenlerin yanında Türk – İslam aile yapısı, endüstri öncesi şehrin nitelikleri gibi genel etkenlerin belirleyiciliğinde oluşmuştur. Köklü bir geçmişi olan bugünkü nüfus, günümüzde de varlığını devam ettirerek, bölgenin özgün niteliğini tanımlar durumdadır. Bu süreklilik geleneksel yaşam biçiminin korunması ve sürdürülebilirliğini de beraberinde getirmiştir. Bu çalışma kapsamında; Savur’un geleneksel kent dokusu ve sosyal yapısı incelenmiş, toplumsal ve kültürel sürekliliğin kentsel korumadaki önemi ele alınarak, Savur’daki geleneksel yaşam biçiminin korunması ve sürdürülebilirliği için önerilerde bulunulmuştur.

Savur ,

Sosyal Yapı ,

Koruma ,

Geleneksel Kent Dokusu ,

Savur ,

Savur is a small town in Mardin and it is 47 km to the city. Primarily its architectural structure and location has similarity with that of Mardin in many aspects. Two opposite hills and the structures placed around them constitute the texture of the city. The streets are shaped according to the topography and Shops, Square, Houses, Konaks, Social and public structures have been reflecting the original properties of the traditional settlement plan. The geographical features of regional and social life, which depends on tribal system, are the two main formation factors. Those factors which still can be observed everywhere in the town are the main basis of urbanization and cultural continuity. The factors that Konaks and houses in the traditional city texture have been formed by topography, materials, construction techniques, cultural values along with Turkish – Islam family relations and pre industrial qualifications. The present city population which still maintain its existence and has a basic past origin, seems to define the original qualification of the region. This continuity has brought together with the necessity of preserving and maintaining the traditional life style. In this study the traditional city structure and its social structure have been examined, attention was paid to the social and cultural maintenance of urbanization preservation. Some proposals for preserving the tradition life style of Savur were put forward.

Social Structure ,

Preservation ,

Traditional City Pattern ,