Diyarbakır örneğinde gülşeniliğin aziz mahmut hüdayi hazretleri ve celvetiye ile olan ilgisi

Bilindiği gibi büyük Türk Mutasavvıfı Đbrahim Gülseni, 15. ve 16. yüzyılın büyük din bilginidir. Yedinci batında soyu Oğuz Ata'ya ulasır. Mevlana Celaleddin-i Rumi 300 yıl öncesinden Gülseni'nin geleceğini haber vermis, Mevlana'nın bu methine karsılık İbrahim Gülseni 40.000 beyitlik "Manevi" adlı eserini ona nazire olarak yazmıstır. Gülseni'nin silsilesinden nice mutasavvıflar Gülseni tarikatını İstanbul, Mısır, Edirne ve Diyarbakır'da yaymıslar; toplumun Đslamlasmasında büyük hizmetler yerine getirmislerdir. Gülseni hazretleri padisahlarla münasebet kurmus, Kanuni Sultan Süleyman onu Đstanbul'a davet ederek gözlerini tedavi ettirmis ve tarikatına girmis, Yavuz Sultan Selim Mısır seferinde tüm yeniçerilerle beraber onun tarikatına intisab etmistir. 1950'ye kadar Diyarbakırımız'da Gülseni tarikatının etkileri sürmüstür. Gülseni hazretleri Diyarbakır'da 4 tekke kurmus çok sayıda halife ve talebe yetistirmistir. Biz bu makalemizde Gülseni tarikatının tarihsel boyutu içinde Diyarbakır'daki serencamını ortaya koymaya çalıstık. Zaman içinde yasadığı döneme, yaptığı faaliyetlere, yetistirdiği sahsiyetlere, ortaya koymus olduğu hizmetlere, kurmus olduğu tarikatı ve tekkelerine tarihi yolculuklar yaparak, Osmanlı döneminde Diyarbakır'ın tasavvufi noktada ne kadar yüksek seviyelerde olduğunu gözler önüne sermeye çalıstık.

Tarikat ,

Gülseni ,

Celvetiyye ,

Halvetiyye ,

Tasavvuf ,

Tekke ,

The eminent religious scholar Ibrahim Al-Gulshani, a well-known Turkish mystic, lived at the end of the 15th and beginning the 16th century. He was a seventh-generation descendant of Oghuz Ata and his arrival was noted by Mawlana Djalaladdin al-Rumi in a poetic couplet. As for Gulshani, he wrote his Mas'nawi in forty thousand couplets, imitating Mawlana. Many mystics descended from Gulshani, spread the religious order of the Gulshanites in Đstanbul, Egypt, Edirne and Diyarbakır and contributed to the teaching of Islam in these communities. Ibrahim al-Gulshani also established relationships with the sultans. Süleyman the Great invıted him to Đstanbul to treat his eyes and entered into his path. Yawuz Sultan Selim also joined his path with all his military staff of Janisseries. The Gulshani religious order retained its influence in Diyarbakır until 1950, for Gulshane had founded four takkash and many khalifs and students were trained by him there. Đn this paper, I will outlined the historical development of the Gulshani religious order in Diyarbakır, describing the period in which Gulshani lived, his activities, the scholars he trained, and the services he performed, as well as shedding light on the path and the takkahs established by him. This study will help us to understand the high level of mystical life in Diyarbakır during the Ottoman period.

Tarikhat, ,

Halvetiyye, ,

Celvetiyye, ,

Gulshani, ,

Mystisizm, ,

Takkah ,