Zemahşerî’nin “keşşâf” inda cennetle ilgili ifadelerin tahlîli

Bilindiği gibi İslam akidesinin önemli bir rüknü olan âhiret hayatı ve bu hayatın önemli bir parçası olan cennet hayatı, gerek Kur’ân’da ve gerekse Hz. Peygamber’in hadislerinde vurgulu ifadelerle anlatılmaktadır. İslam bilginleri cennetin varlığı ve oradaki hayatla ilgili âyetler üzerinde önemle durmaktadırlar. Bu bilginler içerisinde Mu‘tezile mezhebinin önemli simalarından Zemahşerî’nin yeri ve öneminin çok büyük olduğu görülmektedir. Zemahşerî, Keşşâf isimli eserinde bir yandan cennetin vasıflarını anlatarak oranın güzel bir tasvirini yaparken, diğer yandan da cennet nimetlerinin çeşitliliği ve özellikleri ile ilgili orijinal yorumlar yapar. Bütün bu yaptığı yorumlarda cennetin kurtuluş ya da kurtuluş yeri olduğuna, nimetlerinin çeşitliliğine ve güzelliğine ve oradaki hayatın sadece ruhanî ve sembolik bir hayat değil aynı zamanda cismanî olduğuna da dikkat çeker.

Zemahşerî ,

Keşşâf ,

Cennet ,

Mu‘tezile ,

Cennet nimetleri ,

Zamahşari ,

Kaşşâf ,

It is known that the life of thereafter which is an important part of Islamic creed and paradise have been related in the Qur’an and the traditions of Prophet with stressed statements. The Islamic scholars have been carefully examine existance of paradise and the life there according to Qur’an. Zemahşerî who is extremely an important personality in sect of Mu‘tazila has an important place among the scholars who examined this subject. Zemahşerî, desciribes good qualifities of paradise in one respect, he orginally comments on varieties favours of paradise and their beauty in other respect. He attracts the attentions to these in his comments: The paradise is a salvation and a place of salvation. It has indefinite and the best sorts of favours. The life here isn’t a sembolic but a material and spiritual life, so this life is a real life

Paradise ,

Mu‘tazila ,

Favours of paradise ,