Para krizleri öngörüsünde logıt model ve sinyal yaklaşımının değeri: türkiye tecrübesi

Logit tahmin modeli ve “sinyal” yaklaşımı, para krizleri açıklama ve tahmin literatüründe yaygın kullanımı olan analiz yöntemleridir. Logit model, yaşanmış kriz tecrübelerini içeren dönemlerde krizin açıklayıcı değişkenlerini tespit etme ve kriz çıkma olasılığını hesaplamada başarılı sonuçlar vermektedir. Sinyal yaklaşımı da yine yaşanmış ekonomik çalkantı dönemlerinde olağandışı değişim gösteren bazı değişkenlerin izlemesi ile olası bir para krizini önceden tespit edebilmeyi amaçlamakta ve böylece krizler için olası “öncü göstergeler” listesi sunmaktadır. Gerek logit ve gerekse sinyal yöntemi inceledikleri “çalkantı, kargaşa” döneminin ekonomik gerçekleri ile uyumlu sonuçlar vermektedir. Bu çalışma, Türkiye ekonomisi 1990:01–2002:12 dönemi para krizi tecrübesini açıklamak üzere yapılan logit model tahmini ve sinyal yöntemi analiz bulgularının bir ortak kümesinden hareketle ex-post ve ex-ante bir para krizi öngörü modeli oluşturma imkanını tartışmaktadır. Ortak kümeyi oluşturan öncü göstergeler, Türkiye ekonomisi 2003:01–2005:12 dönemi için sinyal yöntemine konu edilmiş ancak değişkenlerin sinyal vermedikleri görülmüştür. Diğer taraftan, para krizi yaşanmamış bir dönemde logit modelin kullanılamayacağı vurgulanmıştır. Sonuç olarak, her iki yöntem de yaşanmış para krizlerini açıklamada yaralı analizlerdir. Ancak bu analiz yöntemlerine ait bulguların içerdiği “öncü göstergeler” her ekonomi ve her dönem için genel geçer doğrular sunmamaktadır.

Para Krizleri ,

Para Krizlerinin Öngörülebilirliği ,

Logit Model ,

Sinyal Yaklaşımı ,

Ex-post ve Ex-ante Öngör ,

Currency Crises ,

Predictabilitiy of Currency Crises ,

Logit Model ,

Logit model and the signal approach are two analysis methods being commonly used to forecast and explain currency crises. Logit model is successful to determine explaining variables of crisis and to calculate the probability of crisis in particular during the period experienced with a crisis. On the other hand, the signal approach aims at determining any possible currency crisis in advance, following some variables showing unusual change over the periods of economic fluctuation and thus it presents a list of leading indicators for possible crises. The results of each method are consistent with economic facts of “fluctuation, confusion” period being examined. This study is an attempt to specify an ex-post and ex-ante forecast model for currency crisis, using common set of findings of logit model and the signal approach to explain Turkish experience of currency crisis during the period of 1990:01–2002:12. The leading indicators in the common set were used in the signal approach during the period of 2003:01–2005:12 in Turkish economy, but they did not signal. Moreover, it is highlighted that logit model cannot be used in the period during which any currency crisis is not experienced. As a result, both methods are useful to explain currency crises coming true. However, the leading indicators related to the findings of these two methods do not present general facts for each economy and each period.

Signal Approach ,

E-post ,

Ex-ante Forecast ,