Osmanlı toplumunda modernleşme ve ulema

Bu çalışma, ilk etapta Osmanlı modernleşmesinin temel dinamiklerini anlamayı amaçlar. Ayrıca, bu çalışmanın temel amacı, 18. ve 19. yüzyılı kapsayan dönemde ortaya çıkan modernleşme olgusu karşısında ulema’nın konumu ve sergilediği tutumu irdelemek ve sosyo-ekonomik dinamiklerini ortaya koymaktır. Dolayısıyla, bu çalışma, Osmanlı’daki önemli bir dini zümrenin modernleşme ve Batılılaşmaya karşı tutumunun ve modernleşme girişimlerinin sonuçları üzerindeki etkinliklerinin görülmesi açısından önemlidir. Konu tarihsel bir perspektifle ele alınmıştır. Çalışmanın temel yaklaşımı, bu süreçte, gerçekleştirilmeye çalışılan reform ve modernleşme çabaları karşısında ulema’nın sergilediği tutumun ve izlediği politikanın genel olarak ideolojik ve dinsel kökenli olmadığı, daha çok politik, ekonomik ve toplumsal, özellikle de sınıfsal dinamiklerden kaynaklandığıdır.

Modernleşme ,

Ulema ,

Tanzimat ,

Üst sınıf ulema ,

Alt sınıf ulema ,

Modernization ,

‘Ulema ,

This study, first of all aims to understand the basic dynamics of the Ottoman modernization. In addition, its basic purpose is to investigate the ‘Ulema’s position in regard to the problem of modernization emerged within the 18th and 19th centuries, investigate their attitude and explicate its socio-economic dynamics. In the same words, this study is important in terms of understanding the conduct of an important religious community in the Ottoman Empire regarding Westernization and its impact on the consequences of modernization attempts. This case is considered through a historical perspective. The basic approach in this study is that the ‘Ulema’s basic attitude and policy followed in this process is inspired by not an ideology and a religious source in general but rather political, economic and social, particularly class dynamics.

Tanzimat ,

Upper class ‘ulema ,

Lower class ‘ulema ,