Mevzû‘âtu’l-‘ulûm’da yer alan önemli bir tercüme hatasının tashîhi

Bu çalışma XVI. Yüzyıla ait bir tercüme olan Mevzû‘âtu’l-‘Ulûm’da yer alan bir çeviri yanlışını ele almaktadır. Tercüme Kemâleddin Mehmed Efendi (1031/1621) ye aittir. Konu basit bir tercüme yanlışı olmanın ötesinde, el-Fîrûzâbâdî (817/1414) gibi bir ilim adamının ve yaşadığı çevrenin tartışmalı bir şahsiyet olan İbnu’l-‘Arabî’ye (638/1240) bakış açısını ters düz edecek türdendir. İki tarihî şahsiyet hakkında bir dizi yanlış hüküm ve bilgi içeren bu tercüme yanlışına sebep olan kaynak metne ait dil unsurları incelenmiştir. Bu bağlamda sözkonusu yanlışın ortaya çıkmasında, Arapça metnin gramer ve cümle yapısı açısından ne gibi olumsuzluklar içerdiği, o metnin kaynağı konumundaki diğer metinler dikkate alınarak ortaya konmuştur.

Mevzû‘âtu’l-Ulûm ,

El-Fîrûzâbâdî ,

İbnu’l-‘Arabî ,

This paper examines a translation error that took place in Kemaleddin Mehmet Efendi’s (d.1031/1621) Mawdû‘ât al-‘Ulûm. Since the translation of Kemaleddin Mehmet Efendi reversed the meaning of the original text, Miftâh al-Sa‘âda written by Taşköprizâde (d.969/1561) and represented al- Fîrûzâbâdî’s view of Ibn al-‘Arabî in total contrast, the matter does not remain just as a simple translation error. Having looked in to the original sources, the author identified grammatical errors that led translator to make such misjudgements in his translation and reached a different conclusion about al- Fîrûzâbâdî and Ibn al-‘Arabî.

Mawdû‘ât al-‘Ulûm ,

Al-Fîrûzâbâdî ,

İbn al-‘Arabî ,