Max weberci nazariyeye göre, osmanlılarda hâkimiyet anlayışı

Hâkimiyet, gücün meşrû bir biçimde kullanılmasıdır. Max Weber, kaynaklarını esâs alarak hâkimiyet tiplerini; karizmatik, gelenekçi ve yasal olarak, üç kısımda tasnif etmiştir. Osmanlıların hakimiyet anlayışını, Weber’in nâzariyesine göre tasnif ettiğimizde, söz konusu hakimiyet tiplerinin, tarihî süreç içinde, Osmanlı Devleti’nde de yaşandığı görülmüştür. Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan yıkılışına kadar geçen süreçte, hâkimiyetin Tanrı vergisinden (karizmatik), millet iradesine (yasal, rasyonel) dönüştüğünü görmekteyiz. Gelenekçi hâkimiyetin ise, en modern devletlerin bile, siyasî hayatlarında mevcut olduğu bilinmektedir. Osmanlı hâkimiyetinin tarihî alt yapısı, eski Türk hâkimiyet geleneği ile İslâm hâkimiyet geleneklerine dayanmaktadır. Her şeyden önce devletin kurucusu olan hanedan Türk’tür. İslâm hâkimiyet geleneği ise, Osmanlı Devleti’nden önce kurulan Türk-İslâm devletlerinden geçmiştir. Şüphesiz bu gelenek içinde Hint, İran ve Roma tecrübeleri de vardır. Netice olarak, bütün geleneklerin üstünde Osmanlı hâkimiyeti, padişahın şahsında “sultanlık” olarak tezâhür etmiştir.

Max Weber ,

Osmanlı Hakimiyeti ,

Karizmatik ,

Gelenekçi ve Yasal ,

Max Weber ,

Sovereignty is defined as using the power in a legitimate way. Max Weber characterized sovereignty types into three groups; charismatic, traditional and legal. When we characterize the Ottoman sovereignty understanding according to Weber’s point of view, the sovereignty types in question were also experienced in the Ottoman society in the historical process. From the emergence of Ottoman Empire to its collapse, we see that sovereignty was transformed from a bestowment of God (charismatic) into a national will (legal, rational). It is known that traditional sovereignty exists in the political lives of the most modern states. Historical background of the Ottoman sovereignty is based on the ancient Turkish sovereignty tradition and Islamic sovereignty tradition. First of all, the founder king of the state is a Turk. Islamic sovereignty tradition transferred to the Turkish Islamic states which were founded before the Ottoman Empire. Of course, in this tradition, Hindu, Persian and Roman practices are available. As a result, the Ottoman sovereignty over all the other traditions appeared as "sultan" in the padishah person.

Ottoman Sovereignty ,

Charismatic ,

Traditional and Legal ,