Kelâmî düşüncede allah’ın irâdesini sınırlandırma problemi (mu’tezilî yaklaşımın bir tahlili)

İrâde problemi, gerek dinî gerekse felsefî ve diğer sosyal alanlarda öteden beri tartışıla gelen önemli bir konudur. Bu nedenle İslam düşünce tarihinde irâde ile ilgili tartışmalar çok önemli bir yer tutar. Aynı zamanda araştırma konumuzu teşkil eden insan irâdesinin İlâhî irâdeyi sınırlandırıp sınırlandırmadığı meselesi de bu konuda yapıla gelen en önemli tartışmalardandır. Bu hususta Mu’tezilenin, İlâhî irâdeyi insanın irâdî fiilleri alanına taalluk ettirmemesi Ehl-i Sünnetçe İlâhî irâdeye yapılmış bir sınırlandırma şeklinde algılanmış ve bu anlayış şiddetli bir şekilde eleştirilmiştir.

İrâde ,

İlâhî irâde ,

İnsanın fiilleri ,

Sınırlandırma ,

Ehl-i Sünnet ,

Mu’tezile ,

Will ,

Divine will ,

Human actions ,

The problem of will has been a controversial subject in religious, philosophical and social fields. Indeed, the discussions concerning will (iradah) have an importance place in Islamic thought. The question whether human will limits divine will, which is the subject of this study, is one of important discussions in this field. In this connection, the position of the Mu’talizah that the divine will does not relate to the human voluntary actions has been considered by Ahl al-Sunnah as a limitation imposed on the divine will and therefore harshly criticized.

Limitation ,

Ahl al-Sunnah ,

Mu’tazilah ,