Kadı defterleri (şer’iyye sicilleri), mahiyetleri, muhtevaları ve islam hukuku açısından incelenmelerinin önemi

Osmanlı Devleti hukuk sisteminin nasıl çalıştığını göstermesi bakımından çok büyük değere sahip olan kadı defterleri, aynı zamanda noter, belediye işleri, belde amiri, vakıfların denetlenmesi, vergi ve cizyelerin toplanması, fiyatların belirlenmesi, mukataa teftişi, ihtida kayıtları, askeri yazışmaların kayıt altına alınması gibi önemli görevleri üzerinde taşıyan kadılar tarafından kaleme alınmış değerli vesikaları da içermektedir. Bu belgeler arasında ilamlar, hüccetler, tezkireler, maruzlar, temessükler ve padişah, şeyhülislam kazasker gibi makamlardan gelen emir ve fermanlar sayılabilir. Gerek kadıların sahip oldukları görevler ve gerek kadı defterlerindeki kayıtlar sadece hukuk ve İslam hukuku alanındaki çalışmalara değil, aynı zamanda tarih, sosyoloji, psikoloji, askeri tarih, sanat tarihi gibi alanlar için de büyük bir önemi haizdir. Fakat özellikle Osmanlı devleti gibi yedi yüz yıl hüküm sürmüş bir devletin, hukuk sisteminin işleyişinin nasıl olduğu konusunda mutlaka müracaat edilmesi gereken kayıtlardır.

Kadı Defterleri ,

Şer’iyye Sicilleri ,

Kadı Sicilleri ,

The Ottoman Kadı (chief city judges) Registers are of great significance in that they show how The Ottoman State Jurisprudence System worked. These Registers include documents and commentaries with regard to the records of notary, municipality, supervision of charities, city administrator, tax and jizya accumulation, price assignment, embracing Islam, military correspondence. In addition to these, there are a great deal of topics mentioned in the Registers such as written judicial decrees, the correspondings of Kadıs’ among themselves, trial summaries, etc. For all these reasons, the Registers are not illuminative merely for studies of Islamic Jurisprudence, but they are also crucial for the studies of sociology, psychology, history of military and art. The main corcern of this study is to understand, analyze and evaluate Islamic jurisprudence system of The Ottoman State with an appeal to of Kadis’ Registers.

Ottoman State Jureisprudence System ,

Muslim Judge Registers ,

Register of the Kadi ,