Islâm borçlar hukukunda doğrudan olumsuz edimin sözleşmeye konu olması sorunu

Bu çalışmada doğrudan olumsuz edimin sözleşmeye konu olması sorunu İslâm hukuku açısından ele alınmaktadır. Edim, bir borç ilişkisinde taraflardan her birinin diğerine karşı yerine getirmekle yükümlü olduğu borçtur. Olumsuz edim ise, yapmama ya da katlanma borcundan ibarettir. Doğrudan olumsuz edim tabiri ile, olumsuz edimin bir borç ilişkisinde aslî borç yapılmasını kastediyoruz.
Klasik İslâm hukuk doktrininde edim kavramını ifade etmek için herhangi bir terim geliştirilmiş değildir. Dolayısıyla olumsuz edim kavramını karşılayacak bir terim de bulunmamaktadır. Bununla birlikte bu tespit, İslâm hukukunda olumsuz edim kavramının tanınmadığı anlamına gelmemektedir. Nitekim hem yapmama ve hem de katlanma türünde doğrudan olumsuz edim örnekleri klasik literatürde yer almaktadır. Hukuk ekolleri arasında doğrudan olumsuz edim örneklerine en geniş biçimde Mâlikî doktrininde rastlanmaktadır.
Sonuç olarak, doğrudan olumsuz edimin sözleşmeye konu yapılması, İslâm hukuku bakımından da belli ilkeler dahilinde mümkündür.

Borç ,

Sözleşme ,

İslâm Borçlar Hukuku ,

Edim ,

Olumsuz Edim ,

Yapmama Edimi ,

Katlanma Edimi ,

Obligation ,

Contract ,

Islamic Law of Obligations ,

Performance ,

In this study, the question of principal negative performance as a subject of contract is investigated from the Islamic law perspective. The performance is a liability obligated by each of two parties in a relation of obligation which is required to be performed for each other. As for the negative performance, it is an ‘obligation not to do’ or an ‘obligation to forbear’. By the term of principal negative performance, we mean that the negative performance is made the essential obligation in a relation of obligation.
The classical doctrine of the Islamic law has not developed any technical term to state the concept of performance. Therefore, there is not any term for the concept of negative performance. However, this reality does not mean that the concept of negative performance is not recognized in the Islamic law. As a matter of fact, in the classical literature, there are many examples concerned with the principal negative performance in both kinds of not-doing and forbearance. The examples in question are much more in the Mâlikî doctrine in respect to the other law schools.
Consequently, principal negative performance’s being subject to the contract is also lawful according to the Islamic law within the certain principles

Negative Performance ,

Performance (obligation) to do ,

Performance (obligation) to Forbear ,