Makale özeti ve diğer detaylar.
Bilimsel bilginin rasyonelliği sorusu felsefenin önemli tartışma konularından birisi olmasına rağmen, bilimin rasyonel bir bilgi biçimi olduğu bilim hakkındaki en yaygın kabuldür. Bu kabulün temelinde bilimin niceliksel-nesnel bir biçimde olguları ele aldığı ve bu olguları kendine has bir yöntemle açıkladığı varsayımı bulunur. Bu çalışmada amacımız bilimsel rasyonellik kavramının anlamını ve bu kavram etrafındaki tartışmaları analiz etmektir. İlkin, bilimsel bilgi ne kadar rasyoneldir sorusundan yola çıkarak, bilimsel yöntem ve bilimsel bilginin gelişmesiyle ilgili tartışmalar ele alınıp, mantıksal ve epistemolojik açıdan bilimsel rasyonalite kavramı analiz edilecektir. İkinci olarak bilim metafiziğinde, niçin bilim rasyonel olmak zorunda sorusundan yola çıkarak, modern felsefe ve kozmolojiyle birlikte bilimsel teorilerin matematiksel bir ifade biçimi alması ile matematik rasyonalite ve bilimsel rasyonalite arasındaki ilişki tartışılacaktır.
Though the question about the nature and rationality of scientific knowledge is a fundamental philosophical issue, by and large science is accredited as a rational sort of knowledge. The basis of this common idea is that science seizes facts by a quantitative and objective manner and explains them via a strict method which inherently and necessarily belongs to science. In this study our aim is to discuss what we mean by scientific rationality and analyze the debates about it. Firstly, beginning with the epistemological and logical problems and the question how much scientific knowledge is rational; the disputes will be analyzed through the scientific method and the development of scientific knowledge. Secondly, related to the metaphysics of science and to the question why science must be rational, these debates will be discussed as the relation between mathematics and scientific rationality through development of the modern cosmology, philosophy and modern mathematical science.