Azerbaycan’da hüküm sürmüş bir türk hanedanı sâcoğulları - ermeni münasebetleri “muhammed el-afşîn dönemi (889-901)”

Abbasîler IX. asrın ikinci yarısından itibaren iyice zayıflamaya başladılar. Batı eyaletlerinde olduğu gibi, Doğu’da da bölünme ve merkezî idareden ayrılma hareketleri baş gösterdi. Azerbaycan ve Ermeniye’de de sıkıntılı günler yaşanıyordu. Bu sırada güçlü duruma gelen Ermeniler, Bizanslıların yardımıyla bağımsızlık girişiminde bulunuyorlardı. Bu sıkıntılı zamanda Azerbaycan valiliğine atanan ve bir dönem burada hüküm sürmüş Sâcoğulları devletinin kurucusu olan Muhammed el-Afşîn, daha çok Ermeni münasebetleri ve mücadeleleri içinde bulundu. Muhammed el-Afşîn, barış ve hoşgörüden yana tavrıyla, Ermenilere karşı iyi bir yaklaşım gösterdi. Ancak Ermeni Bagratunilerin Bizanslılarla ittifak kurmaları, İslâm hâkimiyetinde bulunan Dvin’in ilhakı ve Müslüman kanının akıtılması gibi hususlar, başta kurulan iyi münasebetlerin bozulmasına neden oldu. Afşîn’in bunlara karşı mücadele vermesi kaçınılmazdı ve bunun sorumlusu Bagratuni Ermenileriydi. Bu durum Ermenilerin yaşamış oldukları bir kısım olumsuzlukların Türk idarelerinden değil, kendilerinden kaynaklandığını ortaya koyar.

Azerbaycan ,

Ermenie ,

Sacoğulları ,

Bagratuni ,

Azerbaijan ,

Abbasid State began to lose power in the second half of the 9th century. As in the western provinces, movements for separation and division from the central administrative authority were seen in the eastern provinces. These were the troubled days for Azerbaijan and Armenia. Meanwhile, Armenians were in powerful condition and they were attempting to become independent with the help the Byzantine. In this distressing period, Muhammed el-Afşîn, the founder of Sajid state, which reigned here for a period, was appointed as a governor to Azerbaijan, and he established relations with Armenians and contended with them. Muhammed el-Afşîn was peaceful and tolerant in his relations with Armenians. However, some issues such as alliance between the Armenian Bagratunid and the Byzantine, the occupation of Dvin, a land under Islamic sovereignty, and the massacre of Muslim population, put and end to the long lasting good relations. It was inevitable for Afşîn to deal with these problems. The Armenian Bagratunid were had prime responsibility for the turbulence. This shows that that the difficulties that Armenians had to suffer were partially the results of their own acts, not due to the harsh administration of the Turkish rulers.

Armenia ,

The Sajid ,

The Bagratid ,