Arap milliyetçiliğinin değişen görünümleri

Bu çalışma, sadece Arap milliyetçiliğinin tarihsel gelişimini etkileyen sosyo-kültürel unsurları değil, ayrıca zaman içerisinde ona farklılaşan görünümler kazandıran dinamikleri de ortaya koymayı amaçlar. Ayrıca, bu çalışma, 19. yüzyıl başlarından 1991 yılında Körfez krizine değin, Arap milliyetçiliğinin geçirdiği dönüşümleri anlamayı amaçlar. Bu çalışmada gösterilmeye çalışıldığı üzere, Üçüncü Dünyadaki diğer sömürge ve Batı karşıtı milliyetçi hareketlerin aksine, Arap milliyetçiliği, kendi kimliğini ve söylemini Osmanlı güçleri karşıtlığında temellendirmiştir. İlk dönemde, Arap milliyetçiliği dinin gerçek anlamını anlamada Araplara avantaj sağladığı düşünülen kültürel ve dilsel farklılıkların altını çizerek kendisini Osmanlıdan farklılaştırma çabası içindeydi. 1920’ler sonrası, yükselen Arap milliyetçiliği, aslında, kendisini İslam ve Arap öncesi yerel geçmiş ve kültürel unsurlara referansla temellendirmeye çalışan toprağa dayalı (territorial) seküler bir milliyetçiliktir. 1950–1970 yılları arası, Baas Partisi ve Nasırcılık tarafından temsil edilen yükselen Arap milliyetçiliği görüldüğü üzere tüm Arapların tek bir bayrak altında birleşmesini savunan sosyalist ve antiemperyalist bir harekettir. 1980 sonrası, İslamcılığın Ortadoğu’da yükselişe geçmesi Arap milliyetçiliğine olumsuz etkilemiştir; yinede, 1991 deki Körfez Krizi döneminde, dini ve milliyetçi duygu ve ideolojiler Amerikan güçlerine karşı bir araya gelmiştir. Genel olarak, Bu çalışma, Arap milliyetçiliğinin tüm bu görünümlerini ve gelişim dinamiklerini ortaya koymayı amaçlar.

Arap milliyetçiliği ,

Nasırcılık ,

Baas partisi ,

Territorial milliyetçilik ,

Arapçılık ,

İslamcılık ,

Osmanlı Hilafeti ,

Arab nationalism ,

Nasserism ,

Ba’th Party ,

Territorial nationalism ,

This study aims to explicate the socio-cultural dynamics that were not only effective on the historical development of Arab nationalism, but also did add differing aspects to it within time. Furthermore, this study aims to understand the transformations of Arab nationalism from early 19th century to the Golf Crisis in 1991. As it is attempted to illustrate in this study, contrary to other nationalist movements in the Third World, either anti-colonial or anti-Western, Arab nationalism has grounded on both its own identity and discourse of an opposition to Ottoman powers. During the first period, Arab nationalism had been trying to differentiate itself from the Ottomans by underlining cultural and linguistic factors believed to be the advantages of the Arabs in terms of understanding the true meanings of religion. After the 1920s, the rising Arab nationalism was indeed a territorial and secular nationalism, trying to ground itself by referring either to pre-Islamic or pre-Arabic past and culture. Between 1950s and 1970s, the developing Arab nationalism, represented by Ba’th Party and Nasserism, had been a socialist and anti-imperialist movement, defending the unification of the all Arabs under the same banner. After the 1980s, the rise of Islamic movements in the Middle East brought forth negative effects on Arab nationalism; yet, during the Golf Crisis in 1991, both religious and nationalistic ideologies and sentiments came together against American forces. Generally speaking, this study tries to elucidate all aspects as well as the development dynamics of Arab nationalism.

Arabism ,

Islamism ,

Ottoman Caliphate ,