Amerikalı musevi oyun yazarlarının amerikan tiyatrosuna katkıları

Amerika'ya giden ilk göçmenlerin arasında İngiliz, İspanyol, Portekiz ve Fransızların yanında Museviler de bulunuyordu. İlk yerleşimciler 1654'te Amerika'ya yerleşti. Joellyn Zollman derki: "Tarihçiler geleneksel olarak Amerikalı Musevi göçlerini üç bölüme ayırır; Sephardic, Alman ve Doğu Avrupa…….İlk grup Sepherdic yerleşimciler 1654'te New Amsterdam'a (New York) geldi." (Zollman, t.y: 6). Dolayısıyla Musevilerin varlığı 16. yy'a kadar dayanır. Brezilya'dan ilk Musevi yerleşimciler 1654 yılında New York'ta The Conregation Sherith'i kurdular. O tarihten itibaren Musevi yazarlar aktif olmuşlardır. Isaac Harby, Mordecai Manuel Noah, Jones B. Phillips, Samuel Benjamin Helbert Judah bu dönemin önemli yazarları idi. 18.yy' in son 10 yılında ve 19.yy' nin başlarında Davit Balesco Amerika'nın önde gelen tiyatro yazarlarından biri oldu. Daha sonra o'nu Clifford Odets, Arthur Mille, Emler Rice, Sidney Kingsley, Woody Allen, Davit Mamet ve bunları birçok diğer Musevi oyun yazarı takip etmiştir. Özellikle Arthur Miller ve Clifford Odets dünya çapında bilinen yazarlardır. Bu yazarlar Amerikan toplumunun ekonomik, sosyal, kültürel sorunlarıyla ilgilenmişlerdir. Özelliklede orta sınıfın sorunlarını ele almışlardır. Clifford Odets bu konudaki hassasiyetini şöyle ifade eder: "Ne zaman insanlar bana Amerika'nın büyük avantajlarından bahsetse, aklıma çok iyi bildiğim yıkılan orta sınıf gelir" (Brenman-Gibson, 1982:17). Bahsettiğimiz bu yazarların hepsi Amerikan Edebiyatına ve tiyatrosuna katkıda bulunmuşlardır. Bu konuda Theodor Bikel şöyle der: "Denebilir ki Museviler Amerikan halkına gülmeyi ve oyunculara da nasıl güldürüleceğini öğretti"(Bikel, t.y: 4). Sonuç olarak denilebilir ki Amerikan toplumunun kuruluşundan başlayarak Amerikalı Musevi oyun yazarları, oyuncular, aktrisler, aktörler, Amerikan Tiyatrosunun gelişimine önemli katkıda bulunmuşlar ve gelecekte de katkıda bulunmaya devam edeceklerdir.

Musevi ,

Tiyatro ,

Oyun Yazarı ,

Jewish ,

Immigrant ,

Among the first immigrants to America beside the English, Spaniards, Portuguese, French, there were also Jewish people. The first settlers had arrived in America in 1654. "Historians have traditionally divided American Jewish immigration into three periods: Sephardic, German, and Eastern European… ..The first group of Sephardic settlers arrived in New Amsterdam in 1654 from Brazil" (Zollman, t.y: 6). So, the Jewish presence in America goes back to 16th century. The first settlers had established the Congregation Sherith in New York in 1654. Beginning from then on Jewish writers had been active. Isaac Harby, Mordecai Manuel Noah, Jones B. Phillips, Samuel Benjamin, Helbert Judah were the important play writers of that period. At the last decades of 18th century and the beginning of the 19th century, Davit Balesco became an important play-writer of America. Then, he was fallowed by many writers like Clifford Odets, Arthur Miller, Emler Rice, Sidney Kingsley, Woody Allen, David Mamet, and many other writers. Especially Arthur Miller and Clifford Odets are well-known writers all over the world. These writers have dealth with the economic, social, cultural problems of American society, especially the problems of the middle class. Clifford Odets says that "Whenever people talk to me of the incomparable advantages of the America, I think of all these broken middle class lives which I know so well" ( Brenman-Gibson, 1982:17). All of them have contributed the American Literature and Theatre. Theodore Bikel says "it could be said that Jews have taught America how to laugh and taught performers how to generate laughter" (Bikel, t.y: 4). So, as a result it can be said that from beginning of establishment of American society up to now many American Jewish playwriters, players, actors, actresses have contributed to the development of America and they will continue to contribute to it in the future, too.

Play-writer ,