Türkiye deki üniversitelere atanan rektörlerin bağlı oldukları fakültelere göre dağılımının incelenmesi

Üniversitelere yapılan politik baskılar ve rektör atama yöntemi, Türkiye'de her zaman en önemli tartışma konularından birisi olmuştur. Yükseköğretim Kurumunun (YÖK) rektör belirleme aşamasındaki bazı müdahaleleri, kurumun tarafsızlık ilkesine gölge düşürdüğü yorumlarına da neden olmaktadır. Birçok eğitim araştırmacısı, YÖK'ün rektör belirlemedeki bazı uygulamalarını rektörlük seçim sistemine yapılan antidemokratik müdahaleler olarak değerlendirmektedir. Bu araştırmanın amacı, Türkiye'deki üniversitelerde görev yapan rektörlerinin bağlı bulundukları fakültelere göre dağılımlarını ortaya çıkarmaktır. Bu amaçla üniversiteler, idari yapılarına göre (Kamu – Vakıf) ve Tıp fakültesine sahip olma durumuna göre (Var – Yok) alt kategorilere ayrılarak incelenmiştir. Ocak 2011 tarihi itibari ile Türkiye'de var olan 102 Kamu ve 54 Vakıf olmak üzere toplam 156 üniversitede görev yapan rektörlere ait bilgiler Yükseköğretim Kurumu (YÖK) internet sitesinden taranmış, rektörlerin özgeçmişleri dikkate alınarak bağlı bulundukları fakülteler belirlenerek veriler elde edilmiştir. Sonuçlar incelendiğinde, tüm üniversiteler içerisinde görev yapan rektörlerin ağırlıklı olarak "Mühendislik" ve "Tıp" fakültesi kökenli oldukları belirlenmiştir. İdari yapılarına göre rektörlerin bağlı bulundukları fakülteler incelendiğinde, "Kamu" üniversitelerine atanan rektörlerin ağırlıklı olarak "Tıp" fakültelerinden "Vakıf" üniversitelerine atanan rektörlerin ise ağırlıklı olarak "Mühendislik" fakültelerinden atandıkları belirlenmiştir. Üniversiteler "Tıp" fakültelerine sahip olma durumlarına göre ayrılarak incelendiğinde ise, "Tıp" fakültesine sahip olan üniversite rektörlerinin yarısının "Tıp" fakültesine bağlı öğretim üyelerinden atandıkları, "Tıp" fakültesine sahip olmayan üniversitelerde ise rektörlerin ağırlıklı olarak "Mühendislik" ve "İktisadi ve İdari Bilimler" fakültelerinden atandıkları belirlenmiştir. Sadece "Tıp" fakültesine sahip olan "Vakıf" üniversitelerindeki rektörlerin ağırlıklı olarak "Tıp" fakültesi öğretim üyelerinden seçilmedikleri, "Tıp" fakültesi öğretim üyeleri yanında "Mühendislik" fakültelerinden rektör atandığı belirlenmiştir. Sonuç olarak, mevcut rektör atama sisteminde fakültelerdeki öğretim üyelerinin kadro sayılarının çok önemli olduğu belirlenmiştir. Mevcut üniversitelerdeki rektörlerin % 85'inin "Mühendislik", "Tıp", Fen – Edebiyat" ve "İktisadi ve İdari Bilimler" fakültelerinden atandığı belirlenmiştir. "İletişim", "Turizm", "Denizcilik", "Teknik ve Mesleki Eğitim" gibi fakültelerdeki öğretim üyesi sayısının yeterli olmamasından dolayı bu fakültelerden hiç rektör atamasının yapılmadığı belirlenmiştir. Konu ile ilgili başka ayrıntılı analizlere de araştırmada yer verilerek sonuçlar tartışılmıştır.

Üniversite Yönetimi ,

Rektör Seçimi ,

Kamu ve Vakıf Üniversiteleri ,

Yükseköğretim ,

Yükseköğretim Kurulu ,