öğretim elemanlarının maruz kaldıkları yıldırma davranışlarının işe yabancılaşmaları üzerine etkisi

İş yerinde çalışanların tekrarlanan duygusal saldırılara maruz kalması olarak ifade edilebilecek yıldırma davranışının olumsuz sonuçlarından birisi çalışanın, bütün örgütsel kural ve süreçlere karşı yabacılaşmasıdır. Bu araştırmada, öğretim elemanlarının maruz kaldıkları yıldırma davranışlarının işe yabancılaşma düzeyleri üzerine etkisinin ve yıldırmanın alt boyutları ile işe yabancılaşmanın alt boyutları arasındaki ilişkinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Bu amacla, Akdeniz Üniversitesi'nin çeşitli fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokullarında görev yapan 346 öğretim elemanından elde edilen veriler kullanılmıştır. Üç bölümden oluşan veri toplama aracının birinci bölümünde, öğretim elemanlarının demografik özelliklerine ilişkin sorular, ikinci bölümünde "Olumsuz Davranışlar Anketi (Negative Acts Questionnaire Revised-NAQ-R)" ve üçüncü bölümde ise "İşe Yabancılaşma Ölçeği" yer almıştır. Verilerin analizinde yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, Pearson korelasyon katsayısı, çoklu doğrusal regresyon analizi, parametrik testlerden bağımsız örneklemler için t-testi, bağımlı örneklemler için t-testi, bağımsız örneklemler için tek yönlü varyans analizi ile parametrik testlerin sayıltılarının karşılanamaması durumunda parametrik olmayan testlerden Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testleri kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, öğretim elemanların maruz kaldıkları yıldırma davranışlarının bireyin kişiliğine yönelik saldırılar; bireyin işine yönelik saldırılar ile işe yabancılaşmanın güçsüzlük, anlamsızlık, yalıtılmışlık alt boyutları arasında pozitif ve orta düzeyde anlamlılık olduğu ortaya çıkmıştır. Yıldırmanın bireyin itibarına yönelik saldırılar alt boyutu ile işe yabancılaşmanın güçsüzlük, anlamsızlık, yalıtılmışlık alt boyutları arasında pozitif ve düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Yapılan regresyon analizi sonuçları, bireyin kişiliğine yönelik saldırılar, bireyin işine yönelik saldırılar ve bireyin itibarına yönelik saldırılar değişkenlerinin hem işe yabancılaşmayı hem de işe yabancılaşmanın güçsüzlük, anlamsızlık ve yalıtılmışlık alt boyutlarını etkilediğini ortaya koymuştur. Bu çalışmada, aynı zamanda öğretim elemanlarının oldukça düşük düzeyde yıldırmaya maruz kaldıkları ve düşük düzeyde işe yabancılaşma yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Diğer taraftan yıldırmanın tüm alt boyutlarının, yabancılaşmanın tüm alt boyutlarına etki ettiği sonucuna da ulaşılmıştır. Sonuçta araştırma bulgularına dayalı olarak yıldırmanın olası olumsuz sonuçlarının nasıl ortadan kaldırılabileceği ve yıldırma davranışının farklı açılardan nasıl ele alınıp derinlemesine araştırılması konusunda uygulayıcı ve araştırmacılar için önerilerde bulunulmuştur.

Yıldırma ,

İşe Yabancılaşma ,

Öğretim Elemanları ,

Akademik Örgütler ,

Problem: Mobbing can be described as emotional abuse that an employee is repeatedly exposed to at work. The impact of mobbing on the individual is always negative and occurs in various forms from physical to psychological abuse. One of the results of mobbing is that the employee can be alienated from the organizational rules and processes. The purpose of this study was to investigate the level of mobbing that academicians were exposed to and the level of work alienation that academicians were experiencing as a result of mobbing at Akdeniz University. Methods: The data was gathered from a sample of 346 academic staff working at various faculties, colleges and vocational schools. A questionnaire composed of three sections was used in the data collection process. The first section included questions about personal information. The second section, "Negative Acts Questionnaire-Revised (NAQ-R)" included items about mobbing at the work place. Finally, the third section aimed to measure the level of alienation based on "Work Alienation Scale". Percentages, frequencies, means, standard deviations, Pearson correlation coefficients, multiple linear regression analysis, t-tests ans one-way ANOVA for independent samples were used in order to analyze the data. In the case that the assumptions of parametric tests were not satisfied, Mann Whitney U and Kruskal Wallis-H tests were used to analyze the data. Findings: The results of the correlation analysis revealed that there was positive and medium level significant relation between powerlessness, meaninglessness, and isolation dimensions of the "Work Alienation Scale" and work related mobbing as well as personal mobbing dimensions of NAQ-R. A significant positive and low level relation was observed between mobbing and attacks on dignity and powerlessness, meaninglessness, and isolation dimensions of the "Work Alienation Scale". Nevertheless, no significant relation was observed between any dimension of the mobbing behavior scale and faculty alienation of work alienation. According to the regression analysis results, personal mobbing, work related mobbing, and attacks on dignity dimensions of mobbing had significant effect powerlessness, meaningless, and isolation dimensions of the "Work Alienation Scale". Conclusions and Recommendations: This study revealed that academicians were exposed to rather low levels of mobbing and felt low levels of alienation. All four dimensions of "the Work Alienation Scale" were affected by all three dimensions of mobbing at work. While, the results indicate academicians were exposed to rather low levels of mobbing, they still experienced some levels of work alienation. As for recommendations, the factors that are likely to affect the work alienation among academicians need to be studied. Faculty administrations also bear responsibility to cope with work alienation among academicians. They can work on things such as more democratic management, strong leadership, team work, and strengthened communication.

Mobbing, ,

Work Alienation, ,

Lecturers, ,

Academic Organizations ,