Mu‘inü’l-mürîd’de oğuzca ses ve şekil özellikleri

XIII. yüzyıldan itibaren Harezm ve Sirderya'nın aşağı kesimlerinde, kısmen Oğuz (Türkmen) ve Kıpçak yerli ağızlarının etkisi altında Karahanlıcadan oluşan Orta Asya Türkçesi edebiyat dilinin gelişme dönemine "Harezm Türkçesi" denir. Bu dönem eserlerinin en büyük ortak özelliği; Karahanlı (Doğu), Oğuz-Türkmen ve Kıpçak Türkçesi dil özelliklerini bir arada taşımış olmaları, yani bir bakıma karışık dil özelliklerine sahip olmalarıdır. Harezm Türkçesiyle yazılmış eserlerden biri de "İslâm" adlı mutasavvıf bir şair tarafından 713/1313 yılında yazılan, 407 dörtlükten oluşan, dinî ve tasavvufî nitelikteki Mu'înü'l-Mürîd (MM) adlı manzum eserdir. MM üzerinde yaptığımız bu inceleme ve değerlendirmede, eserdeki Oğuzca özelliklerin hiç azımsanmayacak kadar çok olduğu görülmüştür. Bu makalede, MM adlı eserde yer alan Oğuzca ses ve şekil özellikleri incelenmiştir. MM'de dikkat çekici bu Oğuzca ses ve şekil özellikleri, metinde geçtiği dörtlük ve mısra numaraları verilmek suretiyle tanıklandırılmaya çalışılmıştır.

Harezm Türkçesi ,

Mu‘înü’l-Mürîd ,

Oğuzca Özellikler ,

Ses Özellikleri ,

Şekil Özellikleri ,

The developmental period of the literary language of Central Asian Turkish literature, from the period of 13th century in the lower parts of Khwarezm and Sirdeya, which is constructed by Karahanlı language under the influence of regional dialects of Oghuz and Kipchak language is called "Khwarezm Turkish". The common feature of the greatest works of this period; Karahan (East), Oghuz-Turkmen and Kipchak Turkish language features that they moved together. That is to say, works of this period is a mixed-languages works. One of the works written in Turkish to Khwarezm in 713/1313 and was written by a mistic poet of İslam. Religious and mystical work that consists of 407 verse written by Islam is called Muinü'l-Mürid. The review and evaluation, no substantial extent so that the features were Oghuz work. MM in sound and shape of the striking features of this Oghuz dialects, verse and verse numbers in the text passed by granting studied.

Khwarezm Turkish, ,

Muînü\\\\\\\'l-Murid, ,

Features Of Oghuz Dialect, ,

Phonetic Features, ,

Morphologic Features ,