Batı yaşam tarzı ve toplum kimliğini oluşturma ve yaygınlaştırma aracı olarak türk tiyatrosunun biçimlenmesi

Bir gösteri sanatı olarak tiyatro, bilinç oluşturma ve yaygınlaştırma özelliğine sahip bir sanat dalıdır. Bu özelliği dolayısıyla da tiyatro sanatı, hem Batı hem de Doğu toplumlarında tarihin çeşitli dönemlerinde belli siyasi görüşleri toplumsallaştırma amaçlı kullanılmıştır. Ancak XIX. yüzyılda Osmanlı'da tiyatro, yenileşme sonrası eski sanat biçimlerinin ortadan kalktığı alanlardan biri haline gelmiştir. Tiyatro bu yeni dönemde eskisinden farklı bir bilinç aktarım aracına dönüşmüştür. Osmanlı Batıcılaşmasına eklenmek istenen yeni ilişki ve konular yeni dönemin tiyatro sanatını da belirlemiştir. Fakat oluşan bu eklektik sanat Batılı ya da Doğulu bir kimliğin sözcüsü olamamış, geleneksel tiyatrodan kopmuş ve yeni bir atılım da gerçekleştirememiştir. Tiyatronun belli bir bilinci oluşturma ve yaygınlaştırma çabası, yenileşme döneminde Osmanlı'da yönetici kesimle sınırlı kalmış, Cumhuriyet Türkiyesi'nde ise topluma belli bir kimlik verme çabasına dönüşmüş fakat başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Biz bu çalışmamızda yenileşme dönemi Osmanlı tiyatrosunun metinleri, tiyatro yapıları ve ilişkilerinden yola çıkarak Cumhuriyet sonrasındaki süreklilik ve kopuşla beraber varsayımımızı temellendirmeye çalışacağız.

Yenileşme ,

Türk Tiyatrosu ,

Batılılaşma ,

Kimlik ,

Toplum ,

As a performing art theater has a feature of forming and generalizing a conscious. Through this feature it has been used to socialized some political views in both Western and Eastern societies many times in history. Turkish theatre in modernization period that arised with a mission to form and shape a new identity of society in the Ottoman Empire in the nineteenth century failed in this effort. In the modernization period, the effort of forming and generalizing a conscious in the theatre was limited with goverment section in the Ottoman Empire. It changed in to an effort of giving an identity to the society in Turkish Republic, but resulted in failure. On this occasion, we tried to base our hypothesis by dealing with the modernization of Turkish theatre in the Ottoman Empire and the new topics of it and by connecting with the continuity and the rupture after the structure of Turkish Republic.

Modernization, ,

Turkish Theater, ,

To Westernize, ,

Identity, ,

Society ,