öklit dışı geometriye giden yolda islam dünyası matematikçileri

Öklid'in V. postulatı tarih boyunca matematiğin karşılaştığı birkaç bunalımdan biri olmuştur. V. postulat Geometri bilimi başta olmak üzere tüm bilimlerde, bilimsel yöntemin ne olması gerektiği ile ilgili tartışmalara yol açmıştır. Gerek ifadesinin karışıklığı, gerekse içerdiği sonsuzluk iması, onu matematikçilerin gözde problemi haline getirmiştir. Matematiğin nesneleri, konusu ve temelleri ile ilgili de birçok tartışmaya yol açan bu postulatın yol açtığı sorunun neticeye kavuşması, 18. yüzyılın sonuna kadar beklemiştir. Sonuç olarak Öklid dışı geometriler ortaya çıkmıştır, bu sayede geometri sentetik bir bilim olmaktan çıkarak analitik bilimler kategorisine girmiştir. Postulat kavramı yeniden tanımlanmış ve postulatların sadece birer varsayım olduğu ortaya çıkmıştır. Bir manada V. postulat matematiğin mutlak doğruluk iddiasını da yıkmıştır. Bu problemin çözümünde ve sonraki yüzyıllara aktarılmasında İslam Dünyası bilginlerinin yeri çok mühimdir.

Öklid ,

Elementler ,

Öklid dışı geometriler ,

5. postulat ,

The 5th postulate of Euclides lies at the origin of arguably the greatest crisis in the history of mathematics. That gave rise to methodological problems not only in mathematics but also in natural sciences. Its intricacy as well as its implicit relation with the problem of infi nity attracted the attention of many scholars. The question was satisfactorily settled in Europe in the late 18th century. The preservation, annotation, and transmission of the Greek research relating to the 5th postulate, as well as numerous signifi cant orijinal contributions to its clarifi cation, constitute a monumental achievment of the Medieval Islamic science.

Euclides, ,

Elements, ,

5th postulate, ,

Non Euclidean Geometries. ,