Eğitimde yeniliklerin yayılımı, kabulü ve benimsenmesi sürecinde yer alan öğeler: bir içerik analizi çalışması

Bu çalışmanın amacı eğitsel bağlamda yeniliklerin yayılımı, kabulü ve benimsenmesi ile ilgili model ve kuramlar çerçevesinde, süreçte rol oynayan öğeleri belirleyebilmektir. Bu doğrultuda "Yeninin Yayılımı Kuramı", Sebepli Davranış Kuramı", "Planlı Davranış Kuramı", Teknoloji Kabul Modeli" ve "Birleştirilmiş Teknoloji Kabul ve Kullanım Modeli" olmak üzere beş kuram ve model temel alınarak, ISI Web of Knowledge'de son beş yıl içinde eğitim alanında yapılmış olan yayılım, kabul ve benimseme çalışmaları taranmıştır. Tarama sonucunda elde edilen 35 çalışma içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Analizi beş ölçüte göre yapılmıştır. Bunlar; 1) çalışmada temele alınan kuram ya da model, 2) ele alınan yenilik; 3) çalışma grubu 4) veri analiz yöntemleri ve 5) yayılım, kabul ve benimseme sürecinde ortaya konulan öğelerdir. İçerik analizi sonucunda Teknoloji Kabul Modeli'nin çalışmalarda en çok temel alınan model olduğu belirlenmiştir. Ele alınan yenilikler arasında bilgi ve iletişim teknolojilerinin en fazla incelenen yenilik olduğu belirlenmiştir. Çalışma gruplarının genellikle öğretmen adayları olmak üzere öğrencilerden oluştuğu ve verilerin yapısal eşitlik modellemesi ile analiz edildiği ortaya çıkmıştır. Süreçte yer alan öğeler açısından yarar algısı, kullanım kolaylığı, sosyal etki ve kolaylaştırıcı faktörlerin en fazla vurgulanan öğeler olduğu bulunmuştur. Ayrıca, yarar algısının yeniliği kullanım, yeniye karşı tutum ya da kullanım niyeti üzerinde en çok etkiye sahip olan öğe olduğu belirlenmiştir.

Yeniliğin Yayılımı ,

Yeniliğin Kabulü ,

Benimseme ,

Eğitim ,

The purpose of this study is to determine factors that play role in the process of diffusion, acceptance or adoption of innovations in educational context at framework of relevant diffusion, acceptance and adoption theories and models. Accordingly, being predicated on five models and theories, namely, "Diffusion of Innovation Theory", "Theory of Reasoned Action", "Theory of Planned Behavior", "Technology Acceptance Model" and "Unified Theory of Acceptance and Use of Technology", articles which were searched in the ISI Web of Knowledge" in the last five years and being studied at the framework of diffusion, adoption and acceptance of innovations in educational context, were examined. 35 articles that are accessed as a result of literature search were examined by content analysis method. Content analysis was executed according to five criteria; 1) models or theories of studies, 2) innovation, examined in studies, 3) study groups, 4) data analyzing methods and 5) factors that are examined in the process of diffusion, adoption or acceptance process. As a result of content analysis, Technology Acceptance Model was found as being the main model, commonly handled model in studies. Information and communication technologies were revealed out as the most common investigated innovation. As being most of them pre-services teachers, study groups were composed of generally students and data were most commonly analyzed by structural equation modeling. In terms of factors, findings showed that, usefulness, ease of use, social influence and facilitating conditions are the four important factors that play important role in educational context of diffusion and acceptance process. In addition, usefulness has been found as the factor which has mostly the strongest effect on use of innovation, attitude toward innovation or intention to use.

Diffusion of Innovation, ,

Acceptance of Innovations, ,

Adoption, ,

Education ,