Türkiye’de yapilan bölge ayrimlari ve bölge planlama üzerindeki etkileri

Özet: Bölgesel coğrafya sistematiği içinde planlama coğrafyası bakımından kaleme alınan bu makalede, bölge kavramı, bölge bilimi, Türkiye’de yapılan değişik bölge ayrımları ele alınarak farklı yaklaşımlarla oluşturulan bu bölgelerin nitelikleri, birbirleriyle olan uyumsuzluklarının planlamada yarattıkları kargaşa ve sıkıntılar tartışılmıştır. Doğal koşulların kontrolü altında oluşmuş doğal bölgelerin, insan faaliyetlerine bağlı olarak işlevsel yönde meydana gelen sosyo-ekonomik bölgelerin (fonksiyon bölgelerin) ve her ikisinin sentezinden elde edilen coğrafi bölgelerin kapsam ve nitelikleri farklı olduğu için, planlama yönünden incelenme ve değerlendirilmeleri de farklılıklar göstermektedir. Sınırları halen tartışmalı olan ve sağlıklı istatistik verileri bulunmayan coğrafi bölgelerin mülki idare bölgeleriyle (il,ilçe) olan uyumsuzluğu yüzünden coğrafi bölgelere göre planlama yapılması zorlaşmaktadır. Coğrafi bölge ağırlıklı GAP, DAP, DOKAP gibi planlama bölgelerinin sınırlarının çizilmesinde bile bütünüyle coğrafi bölge sınırlarına bağlı kalınmamış olması bu hususla ilgilidir. Bir ülkenin farklı yaklaşımlarla değişik türde bölgelere ayrılması bilimsel olarak kabul edilir bir durumdur. Türkiye’de birbiriyle uyuşmayan bu bölgeler üzerinde ayrıca farklı kapsam ve ölçekte planlama bölgeleri oluşturulması, oldukça ilginç bir yaklaşımdır.