Rekabet kurulunun tüpraş kararı üzerine bir değerlendirme

Esaslı unsur doktrininin kökenini Amerikan rekabet hukuku oluşturmaktadır. Bu hukuki kuramın uygulanması sonucu hâkim teşebbüse/tekel teşebbüse anlaşma yapma yükümlülüğü getirilmektedir. Topluluk ve Amerikan hukuku ile Türk hukukunda esaslı unsur doktrininin uygulanması anlaşma yapmayı reddetmeye ilişkin tek taraflı davranışlar kapsamında mümkündür. Bu tür davranışlar dışlayıcı nitelik taşımaktadır. Bu yüzden bu davranışlar Topluluk ve Türk hukuku bakımından hâkim durumun kötüye kullanılmasını; Amerikan hukuku açısından tekelleşme/tekelleşmeye teşebbüs suçunu oluşturmaktadır. Esaslı unsur doktrininin uygulanması sonucu getirilen anlaşma yapma yükümlülüğü, sözleşme özgürlüğüne istisna getirmektedir. Dolayısıyla bu doktrinin uygulanması için gerekli olan koşulları tespit etmek önem arz etmektedir. Bu konuda görev, mahkemelere ve teorisyenlere düşmektedir. Rekabet Kurulu’nun Tüpraş kararında esaslı unsur doktrininin uygulanması neticesinde ortada anlaşma yapma yükümlülüğünün mevcut olup olmadığı inceleme konusu yapılmıştır. Doktrininin uygulanması için gereken koşulların neler olduğu tespit edilmiş ve bu doğrultuda somut olayda ilgili koşulların bulunması halinde ancak bu hukuki kuramın uygulanmasının yerinde olacağı kanaatine varılmıştır

Kötüye kullanma ,

Esaslı unsur doktrini. ,

Hâkim durumun kötüye kullanılması ,

The essential facility doctrine has US origins. When this legal theory is applied then making a compulsory dealing by the dominant firm/monopoly takes place. The application of the doctrine is possible when there occurs unilateral refusals to deal in EC, US and Turkish competition law. These kinds of refusals are exclusionary. Therefore these conducts constitute “abuse of dominant position” and in US law “monopolization/attempt to monopolize”. Compulsory dealing is an exception to freedom of contract. For this reason to determine the conditions for the doctrine to be applied is highly important. Scholars and courts should find out these conditions. In the case of Tupras we tried to find out the conditions of essential facility doctrine in order to make a compulsory licensing. If the conditions we mentioned in the paper are assessed then it will be possible to apply the doctrine.

Abuse, ,

Abuse of dominant position, ,

Essential facility doctrine ,