Bybassos hellenistik ticari amphoraları arkeometrik çalışmaları

Bybassos arkeolojik alanından yüzey araştırması ile ele geçen 28 amphora parçası ile yakınındaki akarsu yatağından elde edilen 4 kil örneği arkeometrik yönden incelenmiştir. Örnekler öncelikle malzeme türü, dönem ve örnekleme bölgelerine göre gruplandırılmıştır. Kodlanıp fotoğraflanarak, kataloglanıp belgelenen örneklerin renk değerleri L*a*b* renk sistemi kullanılarak belirlenmiştir. Örneklerin petrografik özellikleri ince kesit optik mikroskop analiziyle, kimyasal yapısı da XRF analizi ile belirlenmiştir. İnce kesit optik mikroskop analizi ile örneklerin matriks /agrega içeriği, agrega türü/dağılımı/boyutu, gözenekliliği, kil (matriks) yapısının özelliklerine göre gruplandırılmıştır. Seramiklerin pişirim sıcaklıkları 850-900°C arasında olmalıdır. Amphora örneklerin kil türü yoğunlukla illittir. 2 örneğin agrega içeriğinde tuğla kırığı parçaları (%1,5 ve %2) belirlenmiştir. Seramik örneklerin hammadde içeriğini ayrışmış ofiyolitik yerel kayaç kırıkları oluşturmaktadır. Örnekler, petrografik özelliklerinin yanı sıra kimyasal içerikleri açısından hem kendi aralarında hem de yöre toprağı ile büyük benzerlikler taşımaktadır. Amphora örnekleri içinde MBA-B16 örneğinin diğer örneklerden farklı özellikte olduğu anlaşılmıştır. Amphoraların Sr ve Zr içeriklerine göre, üretimlerinde çoğunlukla karasal olmak üzere karasal/denizel kum karışımının hammadde olarak kullanılmış olması gerekir. XRF analizi sonuçlarına göre kil örnekler 2 grup halinde sınıflandırılmıştır.

Bybassos ,

Arkeometri ,

Bybassos Amphora ,

Seramik Analizleri ,

XRF ,

Following the survey of the Bybassos archaeological area, 28 amphorae and 4 clay deposit samples from the adjacent river bank were analyzed through archaeometry. The samples were primarily grouped in terms of their material type, period and sampling region. The catalogued and photographically documented samples were then analyzed chromametrically from their colors employing L*a*b color systems. The petrographic properties of the samples were analyzed through thin section optical microscopy, and the PED-XRF method was used to determine their chemical structures. The samples were grouped employing thin section analysis into their matrix/aggregate features, type/distribution/size of aggregate, porosity, clay type and structure. The firing temperature of the ceramics ranged between 850 and 900ºC. The clay type of the amphora samples was mainly illite. Only two samples contained brick particles (1,5% to 2%) in their aggregate content. The raw material of the amphorae came from local decomposed ophiolithic rock. Both the petrographic and chemical properties of the samples provided high compatibility, not only with each other but also to the local rock formation. Only one example (MBA-B16) has different chemical properties from the others. In respect to their Sr and Zr contents, these amphorae were most probably largely produced employing terrestrial, or a homogeneous clay mixture of coastal/terrestrial raw material.

Bybassos, ,

Archaeometry, ,

Bybassos Amphora, ,

Ceramic Analyses, ,

XRF ,