Gazâlî düşüncesinde nominalizm ve eşyanın hakikatı sorunu

Kavram problemi, ortaçağ düşüncesinde yoğun biçimde tartışıldı. Gazâlî, ünlü kitabı
Tehâfütü’l-Felâsife’de (Filozofl arın Tutarsızlığı), bu problemi, metafiziksel konularda İslam filozofl arı Farabi ve İbn Sina’nın epistemolojik çıkarımlarını eleştirmek için müzakere eder. Gazâlî’ye göre, filozofl arın ileri sürdükleri kavramlar, zihin tarafından üretilmiştir. Bu kavramların gerçek dünyada her hangi bir gerçekliği yoktur. Bu kanaatten hareket eden Gazâlî, epistemolojik kesinliğin akıl ile elde edilemeyeceğini önerir. Gazâlî düşüncesinde, aklın yerine, huzuri bilgi (Tanrı’dan gelen manevi bilgi) gerçekliği elde etmek için alternatif yol olur. İbn Rüşd, ünlü kitabı Tehâfütü’t-Tehâfüt (Tutarsızlığın Tutarsızlığı)’de Gazâlî’nin bu eleştirilerine cevap verir. İbn Rüşd’e göre, zihindeki kavramlar, özellikle, zorunluluk, imkân ve yokluk gibi apriori kavramlar, zihnin ürünleri değildir. Bu kavramlar zihnin ürünleri olsaydı, doğru ile kurgu arasında her hangi bir ayrım yapamazdık. Öyle görünüyor ki, Gazâlî, bu eleştiri ile kavram felsefesinde nominalizme varır.

,

Kavram ,

Zihin ,

Doğruluk ,