Makale özeti ve diğer detaylar.
II. Abdülhamid, islamcı bir padiflah olarak bilinir. Kendi iktidarı döneminde panislamist bir siyaset izlemifltir. Derinliğine arafltırmaksızın, ilk bakıflta dönemin islamcılarının II. Abdülhamid’in yönetiminden memnun oldukları düflünülebilir. Bu, aslında kategorik bir bakıfl açısıdır. Fakat dönemin islamcılarının, II. Abdülhamid’e bir çok elefltiriler getirdiklerini görmekteyiz. Üstelik bu elefltiriler yüzeysel bir nitelik de taflımamaktadır. Biz II. Abdülhamid’in siyasetinin “devlet nasıl kurtarı labilir?” temel sorusu etrafında ortaya çıktığını görmekteyiz. Biz bu makalede, II. Abdülhamid’in hem islamcılık politikasını uyguladığını, hem de yenilenme (modernleflme) yönünde adımlar attığı- nı öne sürmekteyiz. Makalede, dönemin islamcılarının II. Abdülhamid’e muhalefetlerini dört ana bafllık altında analiz edilmektedir. Bunlar istibdât, Meflrutiyet ve hürriyet, ittihad-ı islam ve Halifelik, Din ve yenileflmedir. islamcılar, yukarıdaki tartıflma konuları etrafında II. Abdülhamid’e elefltiriler getirmifllerdir.