Türkiye’nin yurt dışındaki doğrudan yatırımları: tarihsel ve mekânsal perspektif

Türkiye'de Doğrudan Yabancı Yatırım (DYY) üzerine yapılan çalışmalar geleneksel olarak ülkeye gelen yatırımlar üzerine odaklanmıştır. Oysa son yıllarda Türk firmalarının yurt dışına doğrudan yatırımları (YDY) büyük bir artış göstermiştir. Bu makalenin amacı, Türk firmalarının yurt dışına yaptığı doğrudan yatırımların tarihsel gelişimini, sektörel yapısını ve coğrafi dağılışını analiz etmektir.1 Bu amacı gerçekleştirmek için ulusal ve uluslararası kurumlardan elde edilen ikincil verilere dayalı olarak hazırlanan tablo, harita ve grafikler yorumlanmış ve bunun yanı sıra Türkiye'de YDY üzerine yapılmış literatür değerlendirilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgular dört önemli sonucu ortaya koymaktadır: Birincisi, Türk dış yatırımlarının başlangıç tarihi -bilinenin aksine- Cumhuriyetin ilk yıllarına kadar inmektedir. İkincisi, Türkiye'den yurt dışına giden doğrudan yatırımların altı önemli dönüm noktası bulunmaktadır. Üçüncüsü, Türk dış yatırımlarının ¾'ü bankacılık, imalat sanayi, enerji ve ticaret sektörlerinden meydana gelmektedir. Dördüncüsü, Türk firmalarının yurt dışındaki yatırımları Batı Avrupa, Doğu Avrupa-Balkanlar ve Orta Asya olmak üzere üç bölgede yoğunlaşma göstermektedir. Sonuç olarak, Türk firmaları henüz küresel düzeyde olmasa da, bölgesel olarak büyük bir yatırımcı haline gelmeye başlamıştır.

Yurt dışına Doğrudan Yatırım ,

Dış Yatırım ,

Çokuluslu Türk Şirketleri ,

Ekonomik Coğrafya ,

Uluslararasılaşma ,

Küreselleşme ,

Studies on foreign direct investment (FDI) in Turkey have historically been focused on inward FDI rather than outward FDI. Yet, recently the activities of Turkish firms have fostered an impressive outflow of direct investment abroad. In this way, this paper examines the sectoral characteristics and spatial distribution of Turkish outward FDI in the world from a historical and geographical perspective. Using secondary data from various sources, the paper provides a historical and evolutionary framework for examining the emergence and growth of Turkish outward FDI. The paper contributes to the literature in four ways: First, outward FDI by Turkish firms can be traced back to the Early Republican Period. Second, there are six key turning points in the historical development of Turkish Outward FDI. Third, more than two-thirds of Turkish outward FDI has gone to banking, manufacturing, trade and energy activities. Fourth, the location of Turkish firms has been heavily concentrated on Western Europe, the Central Asia, Balkans, and Eastern Europe. As a result, Turkey has become a significant outward FDI investor at the regional level.

Outward Foreign Direct Investment, ,

Turkish Outward FDI, ,

Turkish Multinational Enterprises, ,

Economic Geography, ,

Internationalization, ,

Globalization ,